معنی توحید، شرک و اله

[یه دوستکاربر]

معنی الله

))ﺍﻟﻠﻪ ((

ﺣﻤﺪ ﻭ ﺳﭙﺎﺱ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺰﻭﻝ ﮐﻼﻡ ﺧﻮﺩ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻧﯽ ﺩﺭ ﻭﺍﺩﯼ ﺩﻧﯿﺎ ﺭﻫﺎﻧﯿﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻃﻠﻮﻉ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﺳﯽ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﮐﻼﻡ ﻧﻮﺭﺍﻧﯽ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺸﺮ ﺍﺭﺯﺍﻧﯽ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﻭﺭﻭﺩ ﻭ ﺳﻼﻡ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺭﻫﺮﻭﺍﻥ ﺭﺍﻩ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩ ﺧﺎﺗﻢ ، ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻟﻤﺼﻄﻔﯽ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ صدیقین طریق ﻫﺪﺍﯾﺖ ﻭ ﺑﻨﺪﮔﯽ ﻭ ﺍﺧﻼﺹ .

ﻣﻌﻨﯽ )) ﺍﻟﻠﻪ ‏) :

ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺷﺮﺡ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﯾﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻟﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺷﺮﺡ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺑﺮ ﺍﺻﻞ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺻﻮﺭﺗﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺮﮎ ﺩﺭﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺑﺸﺮﯾﺖ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺭﻭﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﯾﻢ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺑﻪ ﺁﯾﺎﺕ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﺩﯾﺪ ﮐﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭼﺮﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﭼﺮﺍ ﺭﻭﯼ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﻭ ﺍﺳﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .

ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻋﻘﻠﯽ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﺑﺸﺮﯼ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺷﺮﮎ ﺩﺭ ﭘﻨﺞ ﺻﻮﺭﺕ ﺭﻭﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ :

1 – ﮐﺴﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﺎﻟﻘﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .

2 – ﮐﺴﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﻋﻞ ﻭ ﻣﻮﺛﺮﯼ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .

-3 ﮐﺴﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺫﺍﺗﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺫﺍﺕ ﺧﺪﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .

-4 ﮐﺴﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺭﺏ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .

-5 ﮐﺴﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﻟﻪ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .

ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﭘﻨﺞ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺸﺮﯾﺖ ﺭﺍﻩ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺭﺍ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺷﺮﮎ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺎﻝ ﺑﻪ ﺗﮏ ﺗﮏ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﯽ ﭘﺮﺩﺍﺯﯾﻢ ﺗﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﮐﺪﺍﻡ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺭﻭﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﻭﺍﺿﺢ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﮐﺪﺍﻡ ﯾﮏ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻓﺮﺍ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﺪ .

ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺍﻭﻝ ﺗﺎ ﺣﺎﻝ ﮐﺴﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪﺍ ﮐﺲ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﺎﻟﻖ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﺎﺩﻩ ﻭ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﺩﺧﻞ ﻭ ﺗﺼﺮﻑ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﯾﺎ ﻫﯿﭻ ﮐﺴﯽ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺧﺎﻟﻖ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﯾﮏ ﺫﺭﻩ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺋﻨﺎﺕ ﺑﯽ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺁﯾﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﺣﺘﯽ ﻣﻠﺘﻬﺎﯼ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻢ ﺍﯾﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ، ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﻋﻨﮑﺒﻮﺕ ﺑﯿﺎﻥ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻭﻗﺘﯽ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻧﺪﯾﻦ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﯿﻦ ﺧﻮﺩ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻫﻢ ﺑﭙﺮﺳﯽ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺧﺎﻟﻖ ﺁ ﺳﻤﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﯿﻦ ﻭ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺁﺏ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﯽ ﺩﺭﻧﮓ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ

))ﺍﻟﻠﻪ ((

.

ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺩﻭﻡ ﻫﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺑﺸﺮ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺫﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﻣﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺍﻋﯽ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﻤﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺛﺮ ﻣﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻭﺩﯾﻌﻪ ﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﻟﻖ ﻣﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺛﺮ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘﺮﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮﻫﺎ ﻭ ﺩﯾﻌﻪ ﺍﯼ ﺑﯿﺶ ﻧﯿﺴﺖ ﻣﺜﻼ ﺍﯾﻦ ﺧﻮﺩ ﻏﺬﺍ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺳﯿﺮ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻏﺬﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻭﺩﯾﻌﻪ ﺩﺭ ﻏﺬﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﯾﻦ ﻭﺩﯾﻌﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻣﺜﻼ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺁﺗﺶ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻥ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﯽ ﻭﻗﺘﯽ ﺧﺪﺍ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺑﺮﺍﻫﯿﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﯽ ﺍﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻭﺩﯾﻌﻪ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﺗﺶ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺩﺍﺭﺩ )) ﻗُﻠْﻨَﺎ ﻳَﺎ ﻧَﺎﺭُ ﻛُﻮﻧِﻲ ﺑَﺮْﺩًﺍ ﻭَﺳَﻼﻣًﺎ ﻋَﻠَﻰ ﺇِﺑْﺮَﺍﻫِﻴﻢَ (( ‏(٦٩ ‏) ﺍﻧﺒﯿﺎ ‏(ﻭ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﯿﻢ ﺍﯼ ﺁﺗﺶ ﺑﺮ ﺍﺑﺮﺍﻫﯿﻢ ﺳﺮﺩ ﻭ ﺳﻼﻣﺖ ﺷﻮ ‏) .

ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺳﻮﻡ ﻫﯿﭻ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﯽ ﺭﻭﯼ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻫﯿﭻ ﻣﻠﺘﯽ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺍﺩﻋﺎ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﻫﻢ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺭﻭﯼ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻫﻢ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﺷﺮﮐﯽ ﺭﻭﯼ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻄﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﺩﺭ ﺭﺑﻮﺑﯿﺖ ﮐﻪ ﺳﺮ ﺷﺎﺧﻪ ﺍﺻﻠﯽ ﺧﺎﻟﻖ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﯾﮑﺘﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﺫﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﯽ ﺭﻭﯼ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﮐﻪ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺻﻠﯽ ﺑﺸﺮ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺭﻭﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻊ ﻭ ﻣﻮﻗﻒ ﺍﻟﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻌﺮﮐﻪ ﺍﺻﻠﯽ ﻣﻌﺎﻧﺪﯾﻦ ﻭ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺍﻟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻟﻮﻫﯿﺖ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺭﯾﺸﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻟﻪ ﻭ ﻣﻌﻨﯽ ﺍﺻﻠﯽ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩﯼ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻭﺣﯽ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﭼﺮﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻟﻪ ﺍﺯ ﺍﻟﻪ ﯾﺎﻟﻪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﺰﻭﻝ ﻭﺣﯽ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﺩﺭ )) ﺍﻟﻪ ﺍﻟﻔﺼﯿﻞ (( ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﻮﻥ ﻫﺮ ﮐﻠﻤﻪ ﺩﺭ ﺗﻄﻮﺭ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﻤﺎﻝ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺨﺴﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﺴﻮﺳﺎﺕ ﻣﺎﺩﯼ ﻭ ﻣﺤﺎﻭﺭﻩ ﺍﯼ ﺷﺮﻭﻉ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﻤﺎﻝ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﺴﺘﺜﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﺮﺏ ﺷﺘﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻤﻞ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺮﺩ ﺑﭽﻪ ﺷﺘﺮ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻕ ﻣﺎﺩﺭ ﺑﯽ ﺗﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﻮﺩ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺸﺖ ﺑﭽﻪ ﺍﺵ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻮﻕ ﻭ ﺫﻭﻕ ﺍﺯ ﻓﺮﻁ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻭ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺴﺘﺎﻥ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﻣﯽ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﯾﻪ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﻣﯽ ﮔﺸﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺟﺪﺍ ﻧﻤﯽ ﺷﺪ ﻋﺮﺏ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ )) ﺍﻟﻪ ﺍﻟﻔﺼﯿﻞ ﺍﻟﯽ ﺍﻣﻪ (( ﺑﻌﺪﺍ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﯼ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﻠﺐ ﻧﻔﻊ ﯾﺎ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭﯼ ﺭﺍ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﯽ ﮐﺮﺩ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻟﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﻣﯽ ﺑﺮﺩ .

ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﮐﻠﯽ ﺍﻟﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﮐﺴﯽ ﯾﺎ ﭼﯿﺰﯼ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﻠﺐ ﻧﻔﻊ ﯾﺎ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺑﺎ ﺭﻏﺒﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺍﻭ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﯿﻄﻪ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺭﻏﺒﺖ ﻭ ﺷﻮﻕ ﺑﺸﺘﺎﺑﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﯿﺞ ﭼﻮﻥ ﻭ ﭼﺮﺍﯾﯽ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻤﺎﯾﺪ .

ﭘﺲ ﺩﺭ ﮐﻞ ﺍﻟﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺭﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺣﻮﺍﺋﺞ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﺎﯼ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﭘﺲ ﺑﻪ ﺍﻭ ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﺩﺭ ﻋﻮﺽ ﺍﯾﻦ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﮐﺮﺩﻥ ﺣﻮﺍﺋﺞ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﺍﻭ ﺭﻏﺒﺖ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﻨﺪ .

ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺑﺎﺭﺯﺗﺮﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﺮﮎ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺭﻭﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺩﺭ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺭﺳﯽ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺬﺍﺭﯼ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﺑﺸﺮ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﮐﺮﻩ ﺧﺎﮐﯽ ﺳﭙﺮﯼ ﮔﺸﺖ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﻣﺴﺘﻘﻼ ﯾﺎ ﺑﺎﻟﻮﺍﺳﻄﻪ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺟﻠﺐ ﻧﻔﻊ ﯾﺎ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﭘﺲ ﺑﻮﺍﺳﻄﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻏﺒﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺖ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﯾﺎﺩﺭﺱ ﺑﺸﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ . ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻃﺒﻖ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﻮﻡ ﻧﻮﺡ ﺭﻭﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺻﺎﻟﺢ ﺍﺯ ﻗﻮﻡ ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻨﺪ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﯾﺎﺩﺑﻮﺩ ﻭ ﺯﻧﺪﻩ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﯾﺎﺩ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﻧﺴﻞ ﻫﺎﯼ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﻋﻠﺖ ﺍﺻﻠﯽ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﻫﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﺒﺮﮎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻧﺴﻞ ﻫﺎﯼ ﺑﻌﺪ ﺍﺩﻋﺎ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﺍﯾﻨﺎﻥ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍ ﺁﺑﺮﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﭘﺲ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎﻟﻮﺍﺳﻄﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻭ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭ ﻭ ﺟﻠﺐ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺍﻋﯽ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻣﺎﻣﻮﺭﯾﺖ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﯿﺎﺩ ‏( ﻣﺎ ﻟَﮑُﻢ ﻣِﻦ ﺇﻟﻪُ ﻏَﯿﺮِﻩ ‏) ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺍﻟﻪ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﭼﻪ ﻣﺴﺘﯿﻘﯿﻢ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺎﻟﻮﺍﺳﻄﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺟﻠﺐ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻭ ﯾﺎ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭﯼ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺭﻏﺒﺖ ﻭ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻭ ﺗﻤﻨﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺑﺲ .

ﺷﺎﺧﻪ ﺩﻭﻡ ﺍﻟﻮﻫﯿﺖ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺸﺮ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩﮔﺮﯼ ﻭ ﻃﻐﯿﺎﻥ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺬﺍﺭﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻃﺒﻊ ﻫﻮﺍ ﻭ ﻫﻮﺱ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺩﻋﺎ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﺑﺸﺮ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﭼﻮﻥ ﻭ ﭼﺮﺍ ﺗﺎﺑﻊ ﺷﺮﯾﻌﺖ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻮﻧﺪ ﭘﺲ ﺩﺭ ﺷﺮﯾﻌﺖ ﮔﺬﺍﺭﯼ ﻭ ﻭﺿﻊ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺷﺮﮎ ﮔﺮﺩﯾﺪ . )) ﺃَﻡْ ﻟَﻬُﻢْ ﺷُﺮَﻛَﺎﺀُ ﺷَﺮَﻋُﻮﺍ ﻟَﻬُﻢْ ﻣِﻦَ ﺍﻟﺪِّﻳﻦِ ﻣَﺎ ﻟَﻢْ ﻳَﺄْﺫَﻥْ ﺑِﻪِ ﺍﻟﻠَّﻪُ (( ‏(21 ﺷﻮﺭﯼ ‏) ﺁﯾﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻤﺎ ﺷﺮﯾﮑﺎﻧﯽ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺷﺮﯾﻌﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺍﯼ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺩﺍﻋﯽ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺍﺵ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻫﯿﭻ ﮐﺴﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺑﯽ ﭼﻮﻥ ﻭ ﭼﺮﺍ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻓﻘﻂ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺁﯾﯿﻦ ﺍﻟﻬﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺍﺳﺖ ﭼﻮﻥ ﻓﻘﻂ ﮐﺴﯽ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺻﻔﺖ ﺧﺎﻟﻖ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ .

ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻥ ﺷﺪ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻭﻝ ﻫﯿﭻ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﺷﺮﮐﯽ ﺭﻭﯼ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﺩ ﮐﻠﻤﻪ ﺭﺏ ﺍﺯ ﺭﺏ ﯾﺮﺏ ﮐﻪ ﺻﻔﺖ ﻣﺸﺒﻬﻪ ﻭ ﻣﻌﻨﯽ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﯾﺎ ﺧﺎﻭﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﺎ ﻣﻌﻨﯽ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﻮﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﺳﻢ ﻋﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻌﻨﯽ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺭﺏ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﻣﻌﻨﯽ ﺭﺏ ﺷﺮﺡ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ :

ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﻪ ﺩﻗﺖ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﯾﺪ ﺑﺪﺭﺳﺘﯽ ﺷﺮﺡ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﺭﻭﺵ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺳﻮﺭﻩ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻣﻌﻨﯽ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺍﺻﻼﺡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﺭﻩ ﺣﻤﺪ ﮐﻠﻤﻪ ﺭﺏ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﭘﻨﺞ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﯽ ﺍﺳﺖ .

ﺍﻟﺤﻤﺪﻟﻠﻪ ﺭﺏ ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﺭﺏ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ :

1 – ﺗﻬﯿﻪ ﻧﯿﺎﺯﻣﻨﺪﯼ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﮐﻤﺎﻝ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ

2 – ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺣﺮﮐﺖ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺑﺸﺮﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﮐﻤﺎﻝ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻟﺮﺣﯿﻢ

3 – ﮐﻨﺘﺮﻝ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮏ ﯾﻮﻡ ﺍﻟﺪﯾﻦ

4 – ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﺮﯾﻌﺖ ﮔﺬﺍﺭﯼ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﯾﺎﮎ ﻧﻌﺒﺪ

5 – ﻣﻌﯿﻦ ﻭ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﯾﺎﮎ ﻧﺴﺘﯿﻌﯿﻦ

ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻫﺮ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻠﻤﻪ ﺭﺏ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﯾﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ . ﻣﺜﻼ ﻭﻗﺘﯽ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‏( ﺍﻧﺎ ﺭﺑﮑﻢ ﺍﻻﻋﻠﯽ ‏) ﻓﻘﻂ ﻣﺮﺍدﺵ مﻌﻨﺎﯼ چهارم ﺍﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍ ﻭ ﻧﻤﺮﻭﺩ ﻫﻢ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺍﺩﻋﺎ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﯽ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﺼﺎﺩﯾﻖ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯼ ﺍﻃﻼﻋﯽ ﻧﺪﺍﺭﯾﻢ ﻭ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺑﺪﯾﻬﯽ ﻭ ﺩﺭ ﻋﯿﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﺤﺚ ﮐﺎﻣﻼ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺍﻃﻼﻉ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﻨﻨﺪ ﻋﻠﻤﺎﯼ ﺍﺳﻼﻡ ﮐﻞ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺷﺎﺧﻪ ﺍﺻﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .

1 – ﺭﺑﻮﯾﺖ

-2 ﺍﻟﻮﻫﯿﺖ

ﺭﺑﻮﺑﯿﺖ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﯾﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ ﻭﻟﯽ ﻋﻠﻤﺎ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﺍﻭﻝ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﺑﻮﺑﯿﺖ ﻫﯿﭻ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﺷﺮﮐﯽ ﺭﻭﯼ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﻋﯽ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﯿﭻ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻓﻘﻂ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺑﻮﺑﯿﺖ ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ .

ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﻋﻨﮑﺒﻮﺕ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﯾﺎﺩﺁﻭﺭ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺍﻭﻝ ﺩﭼﺎﺭ ﺷﺮﮎ ﻧﮕﺸﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﺍﻟﻤﻮﻣﻨﻮﻥ ﺑﯿﺎﻥ ﮔﺮﺩﯾﺪﻩ ﺍﺳﺖ ، ﺑﺮﺍﯼ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺜﺎﻟﻬﺎﯼ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮ ﺍﺩﻋﺎ ﺑﯿﺎﻥ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﻥ ﺫﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﺧﺎﻃﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺫﮐﺮ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺷﺮﮎ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﻭ ﻧﻤﺮﻭﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺣﺎﻝ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﻭﻗﺘﯽ ﺍﺑﺮﺍﻫﯿﻢ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻧﻤﺮﻭﺩ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ ))ﻭَﻛَﻴْﻒَ ﺃَﺧَﺎﻑُ ﻣَﺎ ﺃَﺷْﺮَﻛْﺘُﻢْ ﻭَﻻ ﺗَﺨَﺎﻓُﻮﻥَ ﺃَﻧَّﻜُﻢْ ﺃَﺷْﺮَﻛْﺘُﻢْ ﺑِﺎﻟﻠَّﻪِ ﻣَﺎ ﻟَﻢْ ﻳُﻨَﺰِّﻝْ ﺑِﻪِ ﻋَﻠَﻴْﻜُﻢْ ﺳُﻠْﻄَﺎﻧًﺎ ‏( ٨١ﺍﻧﻌﺎﻡ ‏)

ﻭ ﭼﻄﻮﺭ ﺑﺘﺮﺳﻢ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﺸﺮﮎ ﺷﺪﻩ ﺍﯾﺪ ﻭ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﺮﺳﯿﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺷﺮﯾﮏ ﺧﺪﺍ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺍﻧﯿﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻫﯿﭻ ﺩﻟﯿﻞ ﻭ ﺣﮑﻤﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﻧﺎﺯﻝ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺑﺪﺭﺳﺘﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﺮﻭﺩ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺏ ﺧﻮﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﻓﺮﯾﺎﺩﺭﺳﯽ ﺍﺯ ﺍﺻﻞ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻟﻪ ﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻓﺮﯾﺎﺩﺭﺳﯽ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩ ﺑﻮﺩ . ﯾﺎ ﻭﻗﺘﯽ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﺍﺩﻋﺎ ﻣﯽ ﮐﺮﺩ )) ﺍﻧﺎ ﺭﺑﮑﻢ ﺍﻻﻋﻠﯽ (( ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻨﻈﻮﺭﺵ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺍﺩﻋﺎ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ )) ﻭَﻧَﺎﺩَﻯ ﻓِﺮْﻋَﻮْﻥُ ﻓِﻲ ﻗَﻮْﻣِﻪِ ﻗَﺎﻝَ ﻳَﺎ ﻗَﻮْﻡِ ﺃَﻟَﻴْﺲَ ﻟِﻲ ﻣُﻠْﻚُ ﻣِﺼْﺮَ ﻭَﻫَﺬِﻩِ ﺍﻷﻧْﻬَﺎﺭُ ﺗَﺠْﺮِﻱ ﻣِﻦْ ﺗَﺤْﺘِﻲ ﺃَﻓَﻼ ﺗُﺒْﺼِﺮُﻭﻥَ (( ﺍﻟﺰﺧﺮﻑ 51

ﻭ ﻧﺪﺍ ﺩﺍﺩ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﻗﻮﻣﺶ ﺭﺍ ﮐﻪ ﮔﻔﺖ ﺍﯼ ﻗﻮﻡ ﺁﯾﺎ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﺍﯾﻦ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻧﻬﺮﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﺟﺎﺭﯾﺴﺖ ﭼﺮﺍ ﻧﻤﯽ ﻧﮕﺮﯾﺪ .

ﺍﺩﻋﺎﯼ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯾﯽ ﺑﯽ ﭼﻮﻥ ﻭﭼﺮﺍﯼ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻧﻬﺮﻫﺎﯼ ﺟﺎﺭﯼ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺭﺑﻮﺑﯿﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻧﻌﻤﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺧﺰﺍﺋﻦ ﻭ ﺍﻧﻬﺎﺭ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﻭﻝ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺭﺑﻮﺑﯿﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .

ﺍﻟﻮﻫﯿﺖ :

ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺍﻟﻮﻫﯿﺖ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﺑﺸﺮ ﺍﺯ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻭ ﺩﭼﺎﺭ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺷﺮﮎ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻟﻮﻫﯿﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺧﺪﺍ ﻣﺪﻋﯽ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﺤﺚ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻟﻪ ﺭﯾﺸﻪ ﯾﺎﺑﯽ ﻭ ﺷﺮﺡ ﺁﻥ ﮔﺬﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺍﻟﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﯾﺎﺩﺭﺳﯽ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺬﺍﺭﯼ ﺑﯿﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ . ﺩﺭ ﺁﯾﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺑﯿﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﻋﺎ ﻭ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺯﺩﻥ ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﯼ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺷﺮﮎ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺜﺎﻝ ﺁﯾﻪ 20 ﺳﻮﺭﻩ ﺟﻦ ))ﻗُﻞْ ﺇِﻧَّﻤَﺎ ﺃَﺩْﻋُﻮ ﺭَﺑِّﻲ ﻭَﻻ ﺃُﺷْﺮِﻙُ ﺑِﻪِ ﺃَﺣَﺪًﺍ (( ﻓﻘﻂ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﻢ ﺭﺍ ﺻﺪﺍ ﻣﯽ ﺯﻧﻢ ﻭ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﮐﺲ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻣﺸﺮﮎ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻡ . ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﺩﻋﻮﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺻﺪﺍ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺍﻧﻤﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﺼﺮ ﻭ ﯾﮕﺎﻧﮕﯽ ﺩﺭ ﺻﺪﺍ ﺯﺩﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﻗﺎﻃﻌﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﮐﺲ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺯﺩ ﻭ ﺍﻻ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺷﺮﮎ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ . ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﺍﺩﻋﺎ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﻔﺴﯿﺮﻫﺎ ﻭ ﺷﺮﺣﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺁﻥ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﺩﻋﻮﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﻭ ﺳﺠﺪﻩ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﯿﺎﻥ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﻔﺴﺮﺍﻥ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻣﻦ ﺩﻭﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﭼﯿﺰﯼ ﻋﺎﺩﯼ ﻭ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﻤﺎﯾﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﺎ ﺟﺮﺍﺕ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﯾﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺷﺪﻥ ﺧﯿﻞ ﻋﻈﯿﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻭﻓﻮﺭ ﭼﯿﺰﯼ ﻏﯿﺮ ﻋﺎﺩﯼ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﺍﺩﻋﻮﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺍﻋﺒﺪﻭﺍ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺩﻭﻡ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺟﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻋﺒﺪﻭﺍ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻋﺒﺪﻭﺍ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ . ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻋﺒﺪﻭﺍ ﺍﺯ ﺭﯾﺸﻪ ﻋﺒﺪ ﯾﻌﺒﺪﻭﺍ ﻋﺒﺎﺩﺓ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺕ ﻭ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﺯﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .

1 – ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺳﻠﺒﯽ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﮔﯿﺮﯼ ﻭ ﺍﻣﺮ ﻭ ﻧﻬﯽ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺳﻠﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .

-2 ﻭﻗﺘﯽ ﺳﻠﺐ ﺍﻣﺮ ﻭ ﻭﻧﻬﯽ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﮕﯿﺮﺩ ﺣﻖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯾﯽ ﻭ ﺍﻣﺮ ﻭ ﻧﻬﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﺒﻮﺩ ﺧﻮﺩ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ .

-3 ﺑﺮﺍﯼ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺟﻠﺐ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﺩﻓﻊ ﻣﻀﺎﺭ ﮐﺴﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻭ ﮐﻤﮏ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ .

ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﺍﮔﺮ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﺩﻋﻮﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻨﯿﻢ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﻭﺳﯿﻊ ﺗﺮﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻭ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺯﺩﻥ ﻓﻘﻂ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺭﯼ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺻﺪﺍ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺭﺍ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺍﯾﻢ ، ﺣﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﺑﺮﺍﯼ ﺧﻼﺹ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻗﯿﺪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﻋﺒﺪﻭﺍ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﻭ ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﻋﺒﺎﺩﺍﺕ ﻇﺎﻫﺮﯼ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﮐﻨﯿﻢ ﺩﮔﺮ ﺍﯾﻦ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺯ ﮐﺴﯽ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﯿﭻ ﻣﺠﻮﺯﯼ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻋﺒﺪﻭﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺩﺗﻬﺎﯼ ﻇﺎﻫﺮ ﻭ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﻫﺪ . ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﺗﻮﺑﻪ ﺁﯾﻪ 31 ﻋﺒﺎﺩﺕ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ‏( ﺇﺗَﺨَﺬﻭﺍ ﺃﺣﺒﺎﺭَﻫُﻢ ﻭَ ﺭُﻫﺒﺎﻧَﻬُﻢ ﺃﺭﺑﺎﺑﺎً ﻣِﻦ ﺩﻭﻥِ ﺍﻟﻠﻪ ‏) ﻋﺎﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﮐﺎﻫﻨﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﯾﺸﺎﻥ ﺣﮑﻢ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ . ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻭ ﺗﻘﺒﻞ ﺍﺣﺒﺎﺭﻭ ﺭﻫﺒﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﭘﺪﯾﺪ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻫﻢ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﯾﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ ‏( ﻭَ ﻣﺎ ﺃُﻣِﺮﻭﺍ ﺇﻻ ﻟِﯿَﻌﺒُﺪﻭﺇﻟﻬﺎً ﻭﺍﺣِﺪﺍً ‏) ﭘﺲ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﺑﮑﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﭘﺲ ﺍﯾﻦ ﻣﻔﺴﺮ ﺩﺭ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﻪ ﺗﻘﺼﯿﺮ ﻭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

1 – ﺍﺩﻋﻮﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﻋﺒﺪﻭﺍ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

2 – ﺍﻋﺒﺪﻭﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻭﺳﯿﻊ ﻭ ﮐﺎﻣﻞ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺣﺪ ﯾﮏ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﻇﺎﻫﺮﯼ ﺗﻨﺰﻝ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

3 – ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺭﺍ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻓﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﯼ ﻇﺎﻫﺮﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺒﻨﺎﯼ ﻓﻬﻢ ﺁﯾﺎﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺮﺑﯽ ﻣﺒﯿﻦ ﺗﺨﻄﯽ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺣﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺕ ﺑﻪ ﺁﯾﺎﺕ ﻧﻮﺭﺍﻧﯽ ﻭ ﺣﮑﯿﻢ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﭼﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭﺁﯾﺎﺕ 3 ﻭ 4 ﻭ 5 ﺳﻮﺭﻩ ﺍﺣﻘﺎﻑ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﻄﻼﻥ ﺻﺪﺍﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ : ﻗُﻞْ ﺃَﺭَﺃَﻳْﺘُﻢْ ﻣَﺎ ﺗَﺪْﻋُﻮﻥَ ﻣِﻦْ ﺩُﻭﻥِ ﺍﻟﻠَّﻪِ ﺃَﺭُﻭﻧِﻲ ﻣَﺎﺫَﺍ ﺧَﻠَﻘُﻮﺍ ﻣِﻦَ ﺍﻷﺭْﺽِ ﺃَﻡْ ﻟَﻬُﻢْ ﺷِﺮْﻙٌ ﻓِﻲ ﺍﻟﺴَّﻤَﺎﻭَﺍﺕِ ﺍِﺋْﺘُﻮﻧِﻲ ﺑِﻜِﺘَﺎﺏٍ ﻣِﻦْ ﻗَﺒْﻞِ ﻫَﺬَﺍ ﺃَﻭْ ﺃَﺛَﺎﺭَﺓٍ ﻣِﻦْ ﻋِﻠْﻢٍ ﺇِﻥْ ﻛُﻨْﺘُﻢْ ﺻَﺎﺩِﻗِﻴﻦَ‏( ٣‏) ‏(٥ ‏) ﻗُﻞ ﺃﺭَﺀَﯾﺘُﻢ ﻣﺎ ﺗَﺪﻋﻮﻥَ ﻣُﻦ ﺩﻭُﻥِ ﺍﻟﻠﻪِ ﺃَﺭُﻭﻧﯽ ﻣَﺎ ﺫَﺍ ﺧَﻠَﻘُﻮﺍ ﻣِﻦَ ﺍﻵﺭﺽِ ﺃَﻡ ﻟَﻬُﻢ ﺷِﺮﮎٌ ﻓِﯽ ﺍﻟﺴَّﻤﺎﻭﺍﺕِ ﺍﺋﺘﻮﻧِﯽ ﺑِﮑِﺘﺎﺏٍ ﻣِﻦ ﻗَﺒﻞِ ﻫﺬﺍ ﺃَﻭﺃَﺛَﺮَﺓٍ ﻣِﻦ ﻋِﻠﻢٍ ﺇِﻥ ﮐُﻨﺘُﻢ ﺻﺎﺩِﻗﯿﻦ‏) 3 ﺍﺣﻘﺎﻑ ﺑﮕﻮ ﺁﯾﺎ ﻧﻤﯽ ﺑﯿﻨﯿﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺻﺪﺍ ﻣﯽ ﺯﻧﯿﺪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰﯼ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻣﯿﻦ ﺧﻠﻖ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﯾﺎ ﺩﺭﺧﻠﻖ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﺷﺮﯾﮏ ﺍﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﺲ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﺪ ﻣﮑﺘﻮﺑﯽ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﻭ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺍﺛﺮ ﻋﻠﻤﯽ ﺍﮔﺮ ﺭﺍﺳﺘﮕﻮ ﻫﺴﺘﯿﺪ .

))٤ ‏)ﻭَﻣَﻦْ ﺃَﺿَﻞُّ ﻣِﻤَّﻦْ ﻳَﺪْﻋُﻮ ﻣِﻦْ ﺩُﻭﻥِ ﺍﻟﻠَّﻪِ ﻣَﻦْ ﻻ ﻳَﺴْﺘَﺠِﻴﺐُ ﻟَﻪُ ﺇِﻟَﻰ ﻳَﻮْﻡِ ﺍﻟْﻘِﻴَﺎﻣَﺔِ ﻭَﻫُﻢْ ﻋَﻦْ ﺩُﻋَﺎﺋِﻬِﻢْ ﻏَﺎﻓِﻠُﻮﻥَ‏) 4 ﺍﺣﻘﺎﻑ ﻭ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻭ ﺩﻋﺎﯼ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﺠﺎﺏ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻋﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﻭ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﯽ ﺧﺒﺮ ﺍﺳﺖ .

‏( ﻭَﺇِﺫَﺍ ﺣُﺸِﺮَ ﺍﻟﻨَّﺎﺱُ ﻛَﺎﻧُﻮﺍ ﻟَﻬُﻢْ ﺃَﻋْﺪَﺍﺀً ﻭَﻛَﺎﻧُﻮﺍ ﺑِﻌِﺒَﺎﺩَﺗِﻬِﻢْ ﻛَﺎﻓِﺮِﻳﻦَ ‏) 5 ﺍﺣﻘﺎﻑ

ﻭ ﻫﺮ ﮔﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﯼ ﺷﻮﻧﺪ ‏( ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻫﺎ‏) ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻭ ﺩﻋﺎﯼ ﺁﻧﺎﻥ ‏( ﻓﺮﯾﺎﺩ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻫﺎ ‏) ﺑﯿﺰﺍﺭﯼ ﻣﯽ ﺟﻮﯾﻨﺪ .

ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﺎﺕ ﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﯾﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﮑﺎﺕ ﺫﯾﻞ ﺑﺮﺍﯾﺶ ﺭﻭﺷﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .

1 – ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﮐﻤﮏ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺪﺍﺩ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺎﻟﻖ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﯿﻦ ﭼﯿﺰﯼ ﺭﺍ ﺧﻠﻖ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﻞ ﮐﻤﮏ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺪﺍﺩ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺳﺎﺩﻩ ﺗﺮ ﻻﺯﻣﻪ ﺍﻟﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﺧﺎﻟﻖ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺖ .

2 – ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﮐﺴﯽ ﻧﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺍﺳﺘﺠﺎﺑﻪ ﺩﻋﺎ ﻭ ﮐﻤﮏ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺷﻨﯿﺪﻥ ﻭ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻋﺎ ﻭ ﻓﺮﯾﺎﺩ .

-3 ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺭﻭﺑﺮﻭﯾﯽ ﺩﺭ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﯾﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻤﮏ ﻭ ﺍﺳﺘﻤﺪﺍﺩ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﯾﻢ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﺎ ﺑﯿﺰﺍﺭﯼ ﻣﯽ ﺟﻮﯾﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺩﻭﺭﯼ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮﺩ .

ﺣﺎﻝ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﯼ ﺍﺩﻋﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺍﺯﺍﯾﻦ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺻﺎﻟﺢ ﺧﺪﺍ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭼﯿﺰﯼ ﻧﻤﯽ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺑﻠﮑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻣﺎ ﺑﯿﻦ ﻣﺎ ﻭ ﺧﺪﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

ﺟﻮﺍﺏ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﯾﻌﺖ ﺍﻟﻬﯽ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻫﺮ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺍﺻﻞ ﻗﺮﺁﻧﯽ ﻭ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﺍﻋﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﯾﮏ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﻮﭼﮏ ﻫﻢ ﺩﺭ ﮐﻞ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﮐﻼﻡ ﺻﺤﯿﺢ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪﺍ ﻧﺪﺍﺭﯾﻢ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﺎﻟﻮﺍﺳﻄﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﻞ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﯾﮕﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﯿﺮﺩ . ﺑﺮﺍﯼ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺁﻥ ﮐﺮﯾﻢ ﺑﻪ ﺁﯾﺎﺕ 56 ﻭ 57 ﺳﻮﺭﻩ ﺍﺳﺮﺍ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺁﯾﺎ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻼﺋﮑﻪ ﻭ ﺻﻠﺤﺎ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺍﺳﺖ . ﻗُﻞِ ﺍﺩْﻋُﻮﺍ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺯَﻋَﻤْﺘُﻢْ ﻣِﻦْ ﺩُﻭﻧِﻪِ ﻓَﻼ ﻳَﻤْﻠِﻜُﻮﻥَ ﻛَﺸْﻒَ ﺍﻟﻀُّﺮِّ ﻋَﻨْﻜُﻢْ ﻭَﻻ ﺗَﺤْﻮِﻳﻼ ‏(٥٦ ‏)

‏(ﺍﯼ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ‏) ﺑﮕﻮ ﺁﻧﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺻﺪﺍ ﻣﯽ ﺯﻧﯿﺪ ﭘﺲ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻣﺎﻟﮏ ﺩﻓﻊ ﺷﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ .

ﺃُﻭﻟَﺌِﻚَ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻳَﺪْﻋُﻮﻥَ ﻳَﺒْﺘَﻐُﻮﻥَ ﺇِﻟَﻰ ﺭَﺑِّﻬِﻢُ ﺍﻟْﻮَﺳِﻴﻠَﺔَ ﺃَﻳُّﻬُﻢْ ﺃَﻗْﺮَﺏُ ﻭَﻳَﺮْﺟُﻮﻥَ ﺭَﺣْﻤَﺘَﻪُ ﻭَﻳَﺨَﺎﻓُﻮﻥَ ﻋَﺬَﺍﺑَﻪُ ﺇِﻥَّ ﻋَﺬَﺍﺏَ ﺭَﺑِّﻚَ ﻛَﺎﻥَ ﻣَﺤْﺬُﻭﺭًﺍ ‏(٥٧ ‏)

ﺁﻧﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺻﺪﺍ ﻣﯽ ﺯﻧﯿﺪ ‏( ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﯿﺪ ‏) ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﭘﯽ ﮐﺴﺐ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﺍﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻃﻠﺐ ﺭﺣﻤﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺑﺶ ﻣﯽ ﺗﺮﺳﻨﺪ ﺑﺮﺍﺳﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺏ ﺧﺪﺍ ﺣﺬﺭ ﻭ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﻧﻤﻮﺩ .

ﺑﺮﺍﺳﺘﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﺁﯾﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻫﻞ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻭ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﭘﻨﺪﺍﺷﺘﻦ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺮﺁﻧﯽ ﺷﻨﯿﺪﻩ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﯾﮑﺒﺎﺭﻩ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺻﻞ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﯿﺎﻥ ﮔﺸﺘﻪ ﺟﺎﯾﮕﺮﯾﻦ ﺁﻥ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻧﺰﺩﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﺪﺍ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﭘﯽ ﮐﺴﺐ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﺍﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺩﺭ ﭘﯽ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﺭﺣﻤﺖ ﺍﻟﻬﯽ ﻭ ﺗﺮﺳﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺑﺶ ﺍﺳﺖ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺤﻞ ﺭﺟﻮﻉ ﺩﻋﺎ ﻭ ﻣﺪﺩﺧﻮﺍﻫﯽ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﯾﺎ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﯼ ﻣﺎ ﺑﯿﻦ ﺑﯿﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺭﺏ ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﯿﻦ . ﻭ ﺍﯾﻦ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺳﺖ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﻓﻊ ﻫﯿﭻ ﺷﺮ ﻭ ﺿﺮﺭﯼ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﭼﻄﻮﺭ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎﻧﻊ ﺷﺮ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺷﺪ .

ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﮐﺮﯾﻢ ﺍﺯ ﺍﻧﺒﯿﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺍﯾﻤﺎﻧﯽ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻧﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ، ﺗﻤﺎﻡ ﺁﯾﺎﺕ ﺩﻋﺎ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﺑﺎ ﮐﻠﻤﻪ ﺭﺑﻨﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻻﻏﯿﺮ . ﻭ ﺩﺭ ﯾﮏ ﺁﯾﻪ ﻣﺤﮑﻢ ﻭ ﻣﺘﻘﯿﻦ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﯾﻪ 186 ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ :

ﻭَﺇِﺫَﺍ ﺳَﺄَﻟَﻚَ ﻋِﺒَﺎﺩِﻱ ﻋَﻨِّﻲ ﻓَﺈِﻧِّﻲ ﻗَﺮِﻳﺐٌ ﺃُﺟِﻴﺐُ ﺩَﻋْﻮَﺓَ ﺍﻟﺪَّﺍﻉِ ﺇِﺫَﺍ ﺩَﻋَﺎﻥِ ﻓَﻠْﻴَﺴْﺘَﺠِﻴﺒُﻮﺍ ﻟِﻲ ﻭَﻟْﻴُﺆْﻣِﻨُﻮﺍ ﺑِﻲ ﻟَﻌَﻠَّﻬُﻢْ ﻳَﺮْﺷُﺪُﻭﻥَ ‏( ١٨٦‏)

ﻭ ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺗﻮ ‏( ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ‏) ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ ﻣﻦ ﻧﺰﺩﯾﮑﺘﺮﯾﻨﻢ ﻭ ﺍﺟﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﺩﻋﺎﯼ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺮﺍ ﺻﺪﺍ ﺑﺰﻧﯿﺪ ﭘﺲ ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺍﺳﺘﺠﺎﺑﺖ ﺑﺨﻮﺍﻫﯿﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺑﺮﺳﯿﺪ . ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﺎﻣﻞ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮﺩ .

1 – ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﯿﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﻗﺘﯽ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺗﻮ ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ ﮐﻠﻤﻪ ﻗﻞ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺳﯿﺪﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﯿﺾ ، ﻣﺎﻫﻬﺎﯼ ﺣﺮﺍﻡ ، ﻗﺘﻞ ، ﺩﯾﻪ ﻭ … ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﻪ ﯾَﺴﺄَﻟُﻮﻧَﮏَ ﮐﻠﻤﻪ ﻗُﻞ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺗﻮ ﺑﮕﻮ ، ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﭼﻮﻥ ﺑﺤﺚ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﻮﺩ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺍﯾﻦ ﺣﮑﻢ ﺍﺳﺖ ﺩﮔﺮ ﮐﻠﻤﻪ ﻗﻞ ﻭ ﻧﺎﻃﻖ ﺑﻮﺩﻥ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﺍﺳﺖ .

-2 ﮐﻠﻤﻪ ﻗﺮﯾﺐ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺻﻔﺖ ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﻧﺰﺩﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ، ﭘﺲ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺗﺮ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﻤﮏ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﻓﻘﻂ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺗﺮﯼ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﻣﺤﻞ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﯾﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﯾﻦ ﺻﻔﺖ ﭘﺎﯾﺪﺍﺭ ﻭ ﻫﯿﭻ ﻧﻘﺼﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ . ﺣﺎﻝ ﺷﺎﯾﺪ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻣﺘﺒﺎﺩﺭ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﻭﺿﻊ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﻮﺍﻝ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﻄﻊ ﺧﯿﻞ ﻋﻈﯿﻤﯽ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺸﺮﮎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺏ ﺍﯾﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺫﮐﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﺍﺻﻞ ﻣﻄﻠﺐ ﮐﻤﮏ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ .

-1 ﺩﺭ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻃﻠﺒﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺷﺮﮎ ﺍﺳﺖ ﺷﮑﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺷﺮﮎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .

-2 ﻭﻟﯽ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺻﺪﺍ ﺑﺰﻧﺪ ﻣﺸﺮﮎ ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﺡ ﮐﻠﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻥ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ .

ﺍﮔﺮ ﻋﻤﻞ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﺷﺮﮎ ﺍﺳﺖ ﭼﻄﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﺩ ﻣﺸﺮﮎ ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﺩ ، ﺍﻭﻝ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺣﺠﺖ ﺑﺮ ﺍﻫﻞ ﺍﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ، ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺣﺠﺖ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺩﺍﻋﯽ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺩﻋﻮﺗﯽ ﺩﻭ ﻭﺻﻒ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺩﺭ ﺍﻭ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﺷﻨﻮﻧﺪﻩ ﺩﻋﻮﺕ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﯾﻘﯿﻦ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ :

-1 ﺩﺍﻋﯽ ﻧﺎﺻﺢ ﺍﻣﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺻﻔﺖ ﺩﺭ ﻭﯼ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺷﻨﻮﻧﺪﻩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺩﻋﻮﺕ ﺷﺪﻥ ﺍﯾﻦ ﺻﻔﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﺍﻣﺘﯿﺎﺯ ﻭﯾﮋﻩ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ، ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻫﯿﭻ ﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻧﺮﺳﯿﺪﻩ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻗﺮﺁﻥ ﻫﺮ ﻗﻮﻡ ﻣﺸﺮﮐﯽ ﻫﺮ ﺗﻬﻤﺘﯽ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻭﻟﯽ ﻫﯿﭻ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﯼ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻧﺎﺻﺢ ﺍﻣﯿﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﻧﺸﺪ ﻭ ﻭﻗﺘﯽ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻗﻮﻣﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﮔﻘﺘﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻤﺎ ﻧﺎﺻﺤﺎﻥ ﺍﻣﯿﻦ ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ ﻓﻘﻂ ﻣﻮﺿﻊ ﺳﮑﻮﺕ ﺭﺍ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭﻟﯽ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﯾﻤﺎﻧﯽ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺷﺒﻪ ﻫﺎﯼ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﯾﺮﻩ ﻧﺎﺻﺢ ﺍﻣﯿﻦ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭﻣﺮﺩﻡ ﻫﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺻﻔﺖ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ .

-2 ﺭﮐﻦ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﯿﺎﻥ ﺷﻨﻮﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻢ ﻭﺿﻌﯿﺖ ﻭ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﮑﺎﻥ ﻭ ﻫﻢ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﺮﻭﻉ ﯾﮏ ﺩﻋﻮﺕ ﺗﻮﺣﯿﺪﯼ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﻮﺩ ﺍﮔﺮ ﺷﻨﻮﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺪﺍﻓﻌﯽ ﻭ ﯾﺎ ﺷﮏ ﺩﺭ ﮐﻼﻡ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺩﺍﻋﯽ ﺭﺍ ﺩﺍﻝ ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺭﻭﺷﻦ ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﭼﻨﺎﻥ ﻭﺍﻧﻤﻮﺩ ﺷﻮﺩ ﻫﺪﻑ ﭘﯿﺮﻭﺯﯼ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺮ ﺩﻋﻮﺕ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺣﺠﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﻫﻢ ﭼﻨﺎﻥ ﻣﻌﺬﻭﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻭﺿﻊ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﺎﻣﻼﻥ ﺷﺮﮎ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﻋﺬﺭ ﻣﻬﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﯿﭻ ﺭﺍ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺸﺮﮎ ﻧﺎﻣﯿﺪ ﻭ ﺑﺎ ﭼﻨﺎﻥ ﺳﻮﺯ ﻭ ﺍﺧﻼﺻﯽ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺻﻞ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﺪﺍ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ .

ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺣﺴﻨﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﺭ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﯾﻦ ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺧﻮﺍﺏ ﻏﻔﻠﺖ ﺑﯿﺪﺍﺭ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺣﺠﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺲ . ﺍﻧﺸﺎﻟﻠﻪ

))ﻭَ ﺍﻟﺤَﻤﺪُ ﻟِﻠﻪِ ﺭَﺏِ ﺍﻟﻌﺎﻟَﻤِﯿﻦ ((

سایت منبع

[عبدالحسینمشارکت کننده]

اولین نکته در نوشته شما این موضوع است که هیچ منبعی در آن دیده نمی شود به غیر از آدرس آیات. اگر آدرس منابع را می دادید بسیار بهتر می شد.

در رابطه با موارد چهارگانه ابتدایی چون مطلبی ننوشته اید که متوجه به شیعه باشد بنده هم چیزی نمینویسم غیر از اینکه منظور از عبارت رب الارباب چیست.

اللَّهُ‏: قيل: أصله إله فحذفت همزته، و أدخل عليها الألف و اللام، فخصّ بالباري تعالى، و لتخصصه به قال تعالى: هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِيًّا [مريم/ 65]. و إِلهٌ‏ جعلوه اسما لكل معبود لهم، و كذا اللَّاتُ‏، و سمّوا الشمس‏ إِلَاهَة، لاتخاذهم إياها معبودا.

و أَلَهَ‏ فلان‏ يَأْلُهُ‏ الْآلِهَةَ: عبد، و قيل: تَأَلَّهَ‏.

فَالْإِلهُ‏ على هذا هو المعبود

مفردات ألفاظ القرآن‏ ج1 ص82

و في المصباح‏ أَلِهَ‏ يَأْلَهُ‏ من باب تعب‏ إِلَاهَةً بمعنى عبد عبادة. و تَأَلَّهَ‏: تعبد. و الْإِلَهُ‏: المعبود

مجمع البحرین ج6 ص339

[عبدالحسینمشارکت کننده]

أله:

الإِلَهُ‏: الله عز و جل، و كل ما اتخذ من دونه معبوداً إلَهٌ‏ عند متخذه، و الجمع‏ آلِهَةٌ. و الآلِهَةُ: الأَصنام، سموا بذلك لاعتقادهم أَن العبادة تَحُقُّ لها، و أَسماؤُهم تَتْبَعُ اعتقاداتهم لا ما عليه الشي‏ء في نفسه، و هو بَيِّنُ‏ الإِلَهةِ و الأُلْهانيَّةِ: و في حديث وُهَيْب بن الوَرْد: إذا وقع العبد في‏ أُلْهانيَّة الرَّبِّ، و مُهَيْمِنِيَّة الصِّدِّيقين، و رَهْبانِيَّةِ الأَبْرار لم يَجِدْ أَحداً يأْخذ بقلبه‏ أَي لم يجد أَحداً يعجبه و لم يُحِبَّ إلَّا الله سبحانه؛ قال ابن الأَثير: هو مأْخوذ من‏ إلَهٍ‏، و تقديرها فُعْلانِيَّة، بالضم، تقول‏ إلَهٌ‏ بَيِّنُ‏ الإِلَهيَّة و الأُلْهانِيَّة، و أَصله من‏ أَلِهَ‏ يَأْلَهُ‏ إذا تَحَيَّر، يريد إذا وقع العبد في عظمة الله و جلاله و غير ذلك من صفات الربوبية و صَرَفَ وَهْمَه إليها، أَبْغَضَ الناس حتى لا يميل قلبه إلى أَحد. الأَزهري: قال الليث بلغنا أَن اسم الله الأَكبر هُوَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وحده :قال: و تقول العرب للهِ ما فعلت ذاك، يريدون و الله ما فعلت. و قال الخليل: الله لا تطرح الأَلف من الاسم إنما هو الله عز ذكره على التمام؛ قال: و ليس هو من الأَسماء التي يجوز منها اشْتقاق فِعْلٍ كما يجوز في الرحمن و الرحيم. و روى المنذري عن أَبي الهيثم أَنه سأَله عن اشتقاق اسم الله تعالى في اللغة فقال: كان حقه‏ إلاهٌ‏، أُدخلت الأَلف و اللام تعريفاً، فقيل‏ أَلإِلاهُ‏، ثم حذفت العرب الهمزة استثقالًا لها، فلما تركوا الهمزة حَوَّلوا كسرتها في اللام التي هي لام التعريف، و ذهبت الهمزة أَصلًا فقالوا أَلِلاهٌ، فحرَّكوا لام التعريف التي لا تكون إلَّا ساكنة، ثم التقى لامان متحركتان فأَدغموا الأُولى في الثانية، فقالوا الله‏، كما قال الله عز و جل: لكِنَّا هُوَ اللَّهُ‏ رَبِّي‏؛ معناه لكنْ أَنا، ثم إن العرب لما سمعوا اللهم جرت في كلام الخلق توهموا أَنه إذا أُلقيت الأَلف و اللام من‏ الله‏ كان الباقي لاه‏…………. . قال أَبو الهيثم: فالله‏ أَصله إلاهٌ، قال الله عز و جل: مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِنْ وَلَدٍ وَ ما كانَ مَعَهُ مِنْ‏ إِلهٍ‏ إِذاً لَذَهَبَ كُلُ‏ إِلهٍ‏ بِما خَلَقَ‏. قال: و لا يكون‏ إلَهاً حتى يكون مَعْبُوداً، و حتى يكونَ لعابده خالقاً و رازقاً و مُدبِّراً، و عليه مقتدراً فمن لم يكن كذلك فليس بإله، و إِن عُبِدَ ظُلْماً، بل هو مخلوق و مُتَعَبَّد. قال: و أَصل‏ إلَهٍ‏ وِلاهٌ، فقلبت الواو همزة كما قالوا للوِشاح إشاحٌ و للوِجاحِ و هو السِّتْر إِجاحٌ، و معنى ولاهٍ أَن الخَلْقَ يَوْلَهُون إليه في حوائجهم، و يَضْرَعُون إليه فيما يصيبهم، و يَفْزَعون إليه في كل ما ينوبهم، كما يَوْلَهُ كل طِفْل إلى أُمه.

لسان العرب ج13 ص467

[عبدالحسینمشارکت کننده]

این تعاریف هیچکدام حکایتی از تعریف شما ندارد مگر بخش پایانی لسان العرب که آن هم موید شما نیست. به این جهت که لفظ ” ولاه ” را آورده. به جاد 15 حدود صفحه 450 به بعد همین لسان العرب که رجوع کنید معنایش را می یابید.

نوشته اید ؛

” ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﮐﻠﯽ ﺍﻟﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﮐﺴﯽ ﯾﺎ ﭼﯿﺰﯼ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﻠﺐ ﻧﻔﻊ ﯾﺎ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺑﺎ ﺭﻏﺒﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺍﻭ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﯿﻄﻪ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺭﻏﺒﺖ ﻭ ﺷﻮﻕ ﺑﺸﺘﺎﺑﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﯿﺞ ﭼﻮﻥ ﻭ ﭼﺮﺍﯾﯽ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻭ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻤﺎﯾﺪ .

ﭘﺲ ﺩﺭ ﮐﻞ ﺍﻟﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺭﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺣﻮﺍﺋﺞ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻬﺎﯼ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﭘﺲ ﺑﻪ ﺍﻭ ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﺩﺭ ﻋﻮﺽ ﺍﯾﻦ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﮐﺮﺩﻥ ﺣﻮﺍﺋﺞ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﺍﻭ ﺭﻏﺒﺖ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﻨﺪ . ”

در حالی که ” فَالْإِلهُ‏ على هذا هو المعبود “. حالا طبیعی به نظر می رسد که معبود خصوصیاتی داشته باشد که منحصر به فرد باشد. دقت کنید که خصوصیت. منحصر به فرد. نتیجه این انحصار میشود ” و معنى ولاهٍ أَن الخَلْقَ يَوْلَهُون إليه في حوائجهم، و يَضْرَعُون إليه فيما يصيبهم، و يَفْزَعون إليه في كل ما ينوبهم، كما يَوْلَهُ كل طِفْل إلى أُمه “.

اما این مطلب نکته و ظرافتی دارد که بواسطه آن نه تنها منحصر به فرد بودن خصوصیات ذکر شده را نفی نمی کند بلکه آن را در اعلی درجه اختصاصی بودن تایید می نماید.

خصوصیاتی مانند رازق و خالق و… بودن که نتیجه آن می شود بخش پایانی تعریف لسان العرب. دقت کنیم که اله، اله نشده چون می توانسته نفعی برساند یا ضرری را دفع کند.

در منابعی که ” ﺍﻟﻪ ﺍﻟﻔﺼﯿﻞ ﺍﻟﯽ ﺍﻣﻪ ” را آورده بودند و من دیدم، این وجه تسمیه ای که شما نوشته اید را نداشتند. بلکه آورده بودند ” إذ العباد مولعون بالتضرع إليه في الشدائد “.

[عبدالحسینمشارکت کننده]

نوشته اید؛

” ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﺑﺸﺮ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﮐﺮﻩ ﺧﺎﮐﯽ ﺳﭙﺮﯼ ﮔﺸﺖ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﻣﺴﺘﻘﻼ ﯾﺎ ﺑﺎﻟﻮﺍﺳﻄﻪ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺟﻠﺐ ﻧﻔﻊ ﯾﺎ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﭘﺲ ﺑﻮﺍﺳﻄﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻏﺒﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺖ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﯾﺎﺩﺭﺱ ﺑﺸﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ “.

لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى‏ قَوْمِهِ فَقالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ عَظيمٍ 59 احزاب.

و سرچشمه اش را این آیه دانسته اید.

خب ایراد اول در عبارت ” بالواسطه ” است. ایراد دوم به این موضوع برمی گردد که شما در معنای اله به دافع ضرر یا نافع بودن توجه کرده اید و مهمترین بخش تعریف اله که همان که معبود بودن است را از یاد برده اید.

مثالی می زنم که قدیمی است اما کاربردی.

اگر قوم نوح یا هر کس دیگری از فردی توقع دفع یا جلب چیزی را داشته باشد و تنها او را در این امر صاحب قدرت بداند، این فرد مشرک است؟ اگر او را بالواسطه صاحب توان بداند چطور؟ فرقی در مورد زنده و مرده قائل نشوید. کلیت بحث را ببینید. در واقع اگر بنا به تعریف شما پیش برویم که اله چون دفع ضرر و جلب منفعت می کند، اله است، آن موقع با توجه به عبارت ” ﻣﺴﺘﻘﻼ ﯾﺎ ﺑﺎﻟﻮﺍﺳﻄﻪ ” که شما نوشته اید، هر چیزی که برای ما نافع یا دافع باشد می شود اله. من کلاه بر سر می گذارم تا از آفتاب محافظتم کند. یعنی دافع ضرر آفتاب است از من. پس کلاه می شود اله برای من و مشرک. آیا اینطور است؟ آسپرین رقیق کننده خون است. یک منفعتی در آن جود دارد که خدا قرار داده است. این ماده دارای خاصیتی است و ضرری(لختگی خون) را از من دور می کند. اله می شود؟ یعنی تمام افرادی که معتقدند آسپرین نافع است ولو بالواسطه(یعنی خدا خواسته که نافع باشد)، مشرک هستند؟

به نظر میرسد گیر قوم نوح جای دیگری باشد. شما نیاز دارید ابتدائا بین بالاستقلال و بالواسطه تفکیک قائل شوید. سپس باید توجه شود که قوم نوح بر فرض اینکه مجسمه ای ساخته باشند و….. . آن مجسمه را چه پنداشته اند.

در هر دو مورد باید دقت کنید که اله یعنی معبود. خاصیت این معبود چیست؟ اصلا چرا معبود شده است؟ و آیا اگر کسی صفتی از صفات او را داشت او هم معبود می شود؟….. برای جواب دادن به این موضوع باید به چند خط بالاتر دقت ویژه کنید. ” . دقت کنیم که اله، اله نشده چون می توانسته نفعی برساند یا ضرری را دفع کند. “

[عبدالحسینمشارکت کننده]

نوشته اید؛

” ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺍﻟﻪ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﭼﻪ ﻣﺴﺘﯿﻘﯿﻢ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺎﻟﻮﺍﺳﻄﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺟﻠﺐ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻭ ﯾﺎ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭﯼ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺭﻏﺒﺖ ﻭ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻭ ﺗﻤﻨﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺑﺲ .”

باز همان توضیحات بالایی. البته یادآور میشوم که این نوشته شما در مقام نفی قدرت از خداوند هم هست. به این معنا که وقتی فقط خدا صاحب قدرت باشد آیا نمی تواند از قدرتش به کس دیگری ببخشد؟ نمی تواند با همان قدرتی که دارد کس دیگری را هم قادر کند؟ اگر می تواند، خب این همان بالواسطه بودن است. یعنی الف میتواند با قدرتی که خدا به او داده یعنی بواسطه قدرتی که از خداست ولی در ید او، دافع یا نافع باشد. شما در این مشکلی میبینید؟ یعنی خدا را ناتوان در این امر می بینید که بذل قدرت کند یا گمان برده اید کسی وجود ندارد که لایق چنین موهبتی باشد؟ اگر تا به حال ندیده اید همان مثال آسپرین کافی است. گمان کنم هر کس در طول عمر خود یک مرتبه از آسپرین استفاده کرده باشد. شاید بگویید که این همان تاثیر ماده است که ذاتی نیست. قبول می کنیم اما می پرسیم که این تاثیر از کجا آمده؟ وقتی الف از ب متاثر میشود معنایش چیزی غیر از اینست که ب قدرتی داشته که توانسته بر روی الف اثر بگذارد؟

غیر از مثال در مورد مواد، مثال در مورد انسان هم می توان آورد. اما همان آسپرین مثال خوبی است.

در مورد اختصاص درخواست از خداوند هم مشکلی وجود ندارد. مگر اینکه اگر خودش فرموده باشد که واسطه هم ممکن است یا خواستن از دیگری هم منعی ندارد(نه اینکه گمان کنیم او ذاتا قادر است)، چه باید کرد؟ البته توجه دارید که بنده قصد ندارم اثبات کنم که حتما واسطه ای وجود دارد. بلکه صرفا در مورد امکانش مینویسم که شما در نوشته خود آن را هم مردود دانسته اید.

و البته بنده با شما در این موضوع که کسی بالاستقلال قدرتی ندارد مگر خداوند متعال، هم نظر بوده و موافقت دارم.

در مورد شاخه دوم الوهیت.

در آیه ای که آورده اید ” الدین ” به چه معناست؟ شما آن را به معنای قانون و شریعت گرفته اید. خب اگر قانون و شریعت را مترادف دانسته باشید، باشد لازم می آید که همه قانون گذاری ها را شامل شود. به این دلیل که وقتی قانونی وضع شود تبعیت از آن باید بی چون و چرا باشد. این معقول است. در غیر این هر کس ساز خود را کوک و خواهد نواخت.

اگر شریعت چیزی غیر از معنای عرفی قانون باشد، یعنی به معنای دین باشد، شرع لکم من الدین در قرآن آمده. اگر دین را همان مجموعه نازل شده توسط خدا بدانیم ” و یکون الدین لله “. حرف شما صحیح می شود. ما هم با آن مخالفتی نداریم. حالا کدام را منظور دارید؟ و دلیلتان چیست.

[عبدالحسینمشارکت کننده]

در مورد رب.

نوشته اید؛

” ﺑﺪﺭﺳﺘﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﺮﻭﺩ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺏ ﺧﻮﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﻓﺮﯾﺎﺩﺭﺳﯽ ﺍﺯ ﺍﺻﻞ ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻟﻪ ﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻓﺮﯾﺎﺩﺭﺳﯽ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩ ﺑﻮﺩ “.

اشاره ای به آیه 81 انعام کرده و این نتیجه را گرفته اید. در حالیکه فراموش کرده اید مخاطب حضرت ابراهیم علیه السلام کیست که البته آیه 83 مخاطب را معلوم نموده است. و البته اصل حرف خود را خیلی زودتر از آنچه فکر کنیم، مجددا تکرار کرده اید. فرض بگیریم که مخاطب نمرود است. چگونه و بر اساس چه دلیل یا قرینه ای یافته اید که نمرود خداوند را رب می دانسته؟ اگر می دانسته، رب به کدام یک از 5 معنایی که نوشته اید محسوب می کرده؟ بر اساس کدام دلیل یا قرینه؟

سپس در مورد فرعون نوشته اید؛

” ﺍﺩﻋﺎﯼ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯾﯽ ﺑﯽ ﭼﻮﻥ ﻭﭼﺮﺍﯼ ﻣﺼﺮ ﻭ ﻧﻬﺮﻫﺎﯼ ﺟﺎﺭﯼ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺭﺑﻮﺑﯿﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻧﻌﻤﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺧﺰﺍﺋﻦ ﻭ ﺍﻧﻬﺎﺭ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﻭﻝ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺭﺑﻮﺑﯿﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .”

به آیه 51 زخرف اشاره کرده اید و 24 نازعات. اما دقت نکرده اید که در همان سوره نازعات در 5 آیه قبلتر فرموده« وَ أَهْدِيَكَ إِلى‏ رَبِّكَ فَتَخْشى‏ ». این یک رب است که موسی فرموده تو را به آن هدایت کنم. آیات قبلی می فرماید انه طغی. آیات بعدی می فرماید کذب و عصی. در نهایت آیه 24 می فرماید ” انا ربکم الاعلی “. دقت می کنید که اعلی در مقایسه با چیست؟ بعد از چه کاری این حرف را می زند؟ اول طغیان کرده. سپس تکذیب کرده. بعد از آن خود را اعلی دانسته. خب این به معنای اینست که او خود را تنها و فقط مالک مصر میدانسته است؟

برای جواب لازم است که معنای رب را در لغت نامه ها مطالعه کنید. یعنی مطالعه بیشتر. این آیه ای که چند خط پایینتر نوشته اید نیز کمکتان می کند ” ﺇﺗَﺨَﺬﻭﺍ ﺃﺣﺒﺎﺭَﻫُﻢ ﻭَ ﺭُﻫﺒﺎﻧَﻬُﻢ ﺃﺭﺑﺎﺑﺎً ﻣِﻦ ﺩﻭﻥِ ﺍﻟﻠﻪ “.

[عبدالحسینمشارکت کننده]

در بخش الوهیت.

نوشته اید؛

” ﺩﺭ ﺁﯾﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺑﯿﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﻋﺎ ﻭ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺯﺩﻥ ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﯼ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺷﺮﮎ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺜﺎﻝ ﺁﯾﻪ 20 ﺳﻮﺭﻩ ﺟﻦ ))ﻗُﻞْ ﺇِﻧَّﻤَﺎ ﺃَﺩْﻋُﻮ ﺭَﺑِّﻲ ﻭَﻻ ﺃُﺷْﺮِﻙُ ﺑِﻪِ ﺃَﺣَﺪًﺍ (( ﻓﻘﻂ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﻢ ﺭﺍ ﺻﺪﺍ ﻣﯽ ﺯﻧﻢ ﻭ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﮐﺲ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻣﺸﺮﮎ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻡ ”

خب ابتدا باید ترجمه آیه را بدون زوائد نوشت. بعد دوباره باید ارجاعتان دهم به توضیح ابتدای مطلب. آیا این امکان وجود دارد که خداوند خواندن کس دیگری را هم مجاز بگرداند؟ نه اینکه دومی مستقلا و ذاتا دارا باشد بلکه خدا در اختیارش گذاشته باشد. اگر این شکل باشد آیا شرک محقق می شود؟

بعد شما باید قرینه ای بر این موضوع بیاورید که منظور از ” دعا ” در قرآن همان خواندن است و منحصر در آن است. مثال نقضش خیلی معروف است. اگر به کسی بگوییم که کمکم کن(سوای زنده و مرده) آیا مشرک شده ایم؟ اگر معنای مورد نظر شما در لفظ ” دعا ” صحت داشته باشد و تاویلی غیر از معنای دلخواه شما نداشته باشد، چگونه تفکیک می کنید که خواندن در این فلان مورد شرک است و در فلان مورد شرک نیست؟ یعنی معیارش چیست؟

و تذکر اینکه در تمام فروض مطروحه باید نقش استقلال و عدم استقلال را لحاظ نمایید

در رابطه با شماره 3 چیزی دستگیرم نشد. چگونه لازم آمد که “برﺍﯼ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺟﻠﺐ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﺩﻓﻊ ﻣﻀﺎﺭ ﮐﺴﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻭ ﮐﻤﮏ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ”.

این نوشته هم جالب بود. البته نه در مورد بحث تاپیک. به صورت کلی عرض کردم.

” 3 – ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺭﺍ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻓﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﯼ ﻇﺎﻫﺮﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺒﻨﺎﯼ ﻓﻬﻢ ﺁﯾﺎﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺮﺑﯽ ﻣﺒﯿﻦ ﺗﺨﻄﯽ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ”

در رابطه با نتیجه گیری از آیات احقاف نوشته اید؛

” ﺣﺎﻝ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﯼ ﺍﺩﻋﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺍﺯﺍﯾﻦ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺻﺎﻟﺢ ﺧﺪﺍ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭼﯿﺰﯼ ﻧﻤﯽ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺑﻠﮑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻣﺎ ﺑﯿﻦ ﻣﺎ ﻭ ﺧﺪﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ.”

خب فرض کنیم که مستقیم بخواهند. باز این را باید جواب دهید که آیا ممکن نیست که خدا به کسی قدرتش را داده باشد؟ فکر کنیم که اصلا نداده. آیا امکانش هم نیست؟ یعنی دست خدا در این موضوع بسته است؟ اگر کسی گفت که من می خوانم اما به این اعتقاد که خدا جوازش را داده(ولو اینکه نداده باشد) شما بر چه اساسی می توانید او را مشرک بدانید؟ یعنی کسی که می گوید معطی ذاتی فقط خداست اما الف و ب و ج هم معطی هستند لکن بالله(گرچه در حقیقت نباشند) می توان مشرک خواندش؟ به چه دلیل؟

[عبدالحسینمشارکت کننده]

در آیه 56 اسراء عبارت ” زعمتم من دونه ” برای چیست و معنایش چیست؟

در آیه 57، دقت بفرمایید که آیه فرموده آن خوانده شده ها هم دنبال وسیله ای هستند. کجای این حرف نقض غرض از وسیله بودن آنها نموده؟ مثلا(فقط مثلا) ملت از پیامبرانشان چیزی بخواهند یا متوسل به او باشند برای تقرب. و خود آن پیامبر هم بوسیله دیگری سعی در تقرب بیشتر به خداوند داشته باشد. آیا می توان گفت که چون خود آن پیامبر به دنبال تعالی است، دیگر نمی تواند وسیله ای برای تعالی دیگران باشد؟ به چه دلیل. آیا آیه منعی هم همراه دارد؟ یا فقط فرموده که خود آن وسیله ها هم ابتغاء تقرب می کنند؟ حتی مثالی که در مورد پیامبر صلی الله و علیه و آله وسلم زده اید. آیا ایشان روزی که متولد شدند یا مبعوث شدند، بلیط بهشت در دست داشتند؟ اگر جواب مثبت است پس چرا تعبد می کردند؟ احتمالا جواب باید منفی باشد. در اینصورت معنای آیه هم روشن می شود. دقت بیشتری بفرمایید. یعنی همان انصافی که فرموده اید را رعایت کنید.

در مورد آیه 186 سوره بقره؛

وقتی که بنده از پیامبر سوال کند درباره خدا، فرموده فانی قریب. خب این قرابت خداوند را بنده از چه کسی باید بشنود؟ دقت کنید که می فرماید وقتی از تو می رسند در مورد من. پس من قریب هستم. خب جواب این سوال از رسول را چه کسی باید بدهد؟ واقعا نبود کلمه قل اینقدر شگفت انگیز است؟ در آیاتی که از سوره اسراء آوردید دقت نمودید که بحثش چه بود؟ آیا آنجا بحث به این مهمی نبود که فرموده قل ادعوا الذین….؟ یعنی شرک که لظلم عظیم می باشد و حبط عمل در پی دارد، در درجه پایینتری است؟ به کدام دلیل؟

در مورد داعی ناصح؛

اینکه فرموده ففریقا کذبتم(کذبوا) و فریقا تقتلون(یقتلون) عنی اینکه آنها را ناصح امین می دانسته اند؟ در آیاتی که انبیاء فرموده اند ما نبی هستیم و خدا را بپرستید و….، خا نتیجه کار را چه می فرماید؟ یا اتهام ساحر بودن است یا کذاب بودن یا مجنون بودن و…. . خب روشن است که اصلا آنها را به عنوان ناصح قبول نداشتند. چرا؟ متعدد دارد که آیا روش پدرانمان را رها کنیم. آیا از گذشته دست برداریم. اصلا ما شما را در گمراهی میبینیم. یعنی آن ملت گمراه معتقد بودند که این نبی نه تنها ناصح نیست بلکه در گمراهی فرو رفته است. لذاست که همواره پیامبران تکذیب شدند چون اقوام قبول نداشتند که آنها ناصح هستند.

[عبدالحسینمشارکت کننده]

از حق نگذریم در پایان مقاله ای که این سایت http://www.alah11.blogfa.com/post-1.aspx نوشته، یک کاری کرده که نه سیخ بسوزد و نه کباب که گمان میکنم بابت این بوده که نمی توانسته اتهامش به خیل عظیم ادعایی خود را ثابت کند.

اما از نویسنده اصلی هم سوالاتی دارم؛

علاوه بر سوالات موجود در متن، واقعا تعریف شرک چیست؟ اگر کسی الله را تنها اله هستی بداند و قائل لا اله الا الله باشد اما معتقد به تنفیذ(نه تفویض) قدرت به غیر هم باشد، واقعا مشرک است؟ همه خصوصیات در مورد الله متعال را که نوشته اید قبول دارد اما قائل به تجویز قدرت از جانب خداوند متعال هم هست. مشرک است؟ ولو اینکه عقیده اش در تنفیذ و تجویز باطل باشد. چگونه می توان او را مشرک دانست؟ ولو اینکه هیچ و هیچ مجوزی برای اعتقادش نتواند بیاورد. چگونه مشرک میشود؟

.

در پایان از نویسنده اصلی و فرعی درخواست دارم تا تعریفی از شرم نیز ارائه دهند.

[نویسنده]

نوشته ها