آیا در روز غدیر خم هوا گرم بود؟ردیه بر مقاله ی فریبی با نام غدیر

ر
حال بپردازيم به داستان غدير خم. اولين و مهمترين گام براي تحليل علمي و دقيق اين حادثه، اين است که با تحقيق و تفحص وسيع و عميق در لابلاي متون معتبر تاريخي و روايي و با جمع و تفريق اختلافاتي که در اين متون (در نقل ماجراي غدير خم) وجود دارد، به يک قدر متيقن (يا به عبارتي ديگر: قدر مشترک) برسيم که مورد قبول عالمانِ بزرگ هر دو فرقه (شيعه و سني) باشد. گام بعد اين است که بدانيم حوادث پيراموني اين ماجرا (يعني علل و عوامل وقوع آن) چه بوده است. ما در حد توان خود اين دو گام را برداشته و خلاصة واقعه را آنگونه که در تواريخ معتبر آمده و مورد قبول طرفين دعواست تقديم حضور شما مي‌کنيم: در سال دهم هجري که رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم عازم آخرين سفر حج بود، نامه‌هايي به رؤساي قبايل عرب و بلاد مسلمين فرستاد و از آنان دعوت کرد که براي انجام حج در مکه حاضر شوند. از جمله نامه‌اي نيز به علي عليه السلام – که در اين هنگام در يمن بسر مي‌برد و اخذ زکات مي‌نمود – نوشت و آن حضرت را به شرکت در مراسم حج دعوت کرد. علي عليه السلام وقتي نامة رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم را دريافت کرد، با خود انديشيد که اگر بخواهد اموال بيت المال را با خود حمل کند، نمي‌تواند در موقع مقرر به مکه برسد. ناچار آن اموال را به تعدادي از کساني که همراه او بودند – مانند بريدة اسلمي و خالد بن وليد – واگذار نمود که تحت مراقبت آنان حمل شود و خود به سرعت بيشتر روانة مکه شد تا به موقع در مراسم حج حضور يابد. پس از انجام مراسم حج به سوي کاروان يمن بازگشت. لکن وقتي به قافله بيت المال رسيد، مشاهده نمود که پاره‌اي از اموال بيت المال مورد تصرف و استفادة خالد بن وليد و بريده اسلمي و ديگران قرار گرفته است. از مشاهدة آن وضع غضب بر وي مستولي شد و خاطيان را مورد عتاب و خطاب قرار داد و با آنان به شدت و با قاطعيت برخورد کرد. اين رفتار، که عين صواب بود بر متخلفان سخت‌گران آمد و کينة آن حضرت را در دل گرفتند و آماده انتقام شدند و کساني را به خدمت رسول خدا فرستاده يا خود مستقيماً مراجعه نموده و از خشونت و شدت سخت‌گيري آن جناب شکايت نمودند.
آنحضرت صلي الله عليه و آله وسلم براي آرامش دادن به آنها پاره‌اي از فضايل علي رضي الله عنه را بيان کرد. اما خالد و بريده و ديگران قبل از ملاقاتِ رسول خدا تا توانسته بودند از بدگويي علي عليه السلام نزد ديگران مضايقه نکرده بودند و طبعاً بسياري از مردمي که هنوز علي عليه السلام را به درستي نمي‌شناختند ممکن بود اثر اين بدگويي‌ها، نسبت به آن حضرت بدبين شده و کدورتِ خاطر حاصل کنند. رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم وقتي اين وضعيت را مشاهده نمود، بر خود لازم ديد که قبل از آنکه جمعيت همراه متفرق گردند و پيش از آنکه امواج اين واقعه به مکه برسد و يا در مدينه شايع شود و مردم آنجا را تحت تأثير قرار دهد، از شخصيت بارز و ممتاز علي عليه السلام دفاع کرده و او را با فضايلي که دارد به مسلمانان معرفي کند و قضيه را در همانجا حل و فصل نمايد. لذا در اجتماع غدير خم به معرفي آن جناب پرداخت و وجوب دوستي او بر همة مسلمانان را مطرح کرد، بدين صورت که ابتدا از مردم در مورد «اولي» بودنِ خودش نسبت به آنان اعتراف گرفت و سپس فرمود : «من کنت مولاه فهذا علي مولاه» و در آخر چنين دعا فرمود : «اللهم وال مَن والاه وعاد مَن عاداه[7]»[8].
اين بود خلاصه‌اي از ماجراي غدير خم، آنگونه که در اسناد و مدارک معتبر تاريخي و روايي آمده و مورد قبول فريقين است. همانگونه که ديديم، علت و زمينة اصلي وقوع اين حادثه ماجراي درگيري عده‌اي از کاروانيان يمن (خصوصاً خالد بن وليد و بريدة اسلمي) با علي عليه السلام بود و در تحليل اين حادثه نبايد اين نکتة مهم مغفول واقع شود. اکنون نوبت آن است که داستان غدير خم را از زبان يکي از مراجع شيعه (آقاي ناصر مکارم شيرازي) بشنويم:
«در آخرين سال عمر پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم، مراسم حجة الوداع با شکوه هر چه تمامتر در حضور پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به پايان رسيد … ياران پيامبر که عدة آنها فوق العاده زياد بود از خوشحالي درک اين فيض و سعادت بزرگ در پوست نمي‌گنجيدند. … آفتاب حجاز آتش بر کوه‌ها و دره‌ها مي‌پاشيد[9] … ظهر نزديک شده بود. کم کم سرزمين جحفه و سپس بيابان‌هاي خشک و سوزان «غدير خم» از دور نمايان مي‌شد. اينجا در حقيقت چهار راهي است که مردم حجاز را از هم جدا مي‌کند…. ناگهان دستور توقف از طرف پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به همراهان داده شد. مسلمانان با صداي بلند، آنها را که پيشاپيش قافله در حرکت بودند به بازگشت دعوت کردند و مهلت دادند تا عقب افتادگان هم برسند … موذن پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم با صداي الله اکبر مردم را به نماز ظهر دعوت کرد … نماز ظهر تمام شد. مسلمانان تصميم داشتند به خيمه‌هاي خود پناهنده شوند، ولي پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به آنها اطلاع داد که همه بايد براي شنيدن يک پيام تازة الهي خود را آماده کنند … منبري از جهاز شتران ترتيب داده شد و پيامبر بر فراز آن قرار گرفت و بعد از حمد و سپاس پروردگار، مردم را مخاطب ساخت و چنين فرمود: …. اکنون بنگريد با اين دو چيز گرانمايه و گرانقدر که در ميان شما مي‌گذارم چه خواهيد کرد؟ يکي از ميان جمعيت داد زد، کدام دو چيز گرانمايه يا رسول الله؟ پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم بلافاصله گفت: اول ثقل اکبر، کتاب خداست … و دوم خاندان من … ناگهان مردم ديدند پيامبر به اطراف خود نگاه کرد … و همين که چشمش به علي عليه السلام افتاد، خم شد و دست او را گرفت و بلند کرد و … فرمود: چه کسي از همة مردم نسبت به مسلمانان از خود آنها سزاوارتر است؟ گفتند: خدا و پيامبر داناترند. پيامبر گفت: خدا مولي و رهبر من است و من مولي و رهبر مومنانم و نسبت به آنها از خودشان سزاوارترم (و ارادة من بر ارادة آنها مقدم) سپس فرمود: «فمن کنت مولاه فعلي مولاه»: هر کس من مولا و رهبر او هستم، علي عليه السلام مولا و رهبر اوست …. [سپس] سر به سوي آسمان برداشت و عرض کرد: … خداوندا دوستان او را دوست بدار و دشمنان او را دشمن بدار … يارانش را ياري کن و آنها را که ترک ياريش کنند، از ياري خويش محروم ساز و حق راه همراه او بدار و او را از حق جدا مکن.
خطبة پيامبر به پايان رسيد … هنوز صفوف جمعيت از هم متفرق نشده بود که امين وحي خدا نازل شد و اين آيه را بر پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم خواند: « الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي ..» (المائدة: 3) و «امروز آيين شما را کامل و نعمت خود را بر شما تمام کردم …». پيامبر فرمود: «خداوند بزرگ است؛ همان خدايي که آيين خود را کامل و نعمت خود را بر ما تمام کرد و از نبوت و رسالت من و ولايت علي عليه السلام پس از من راضي و خشنود گشت».[10]
در خلاصه‌اي که از قول آقاي مکارم شيرازي آورديم صراحتاً ذکري از آية تبليغ نيامده است. لکن همانطور که پيش از اين آمد، ايشان در تفسير آية تبليغ مدعي هستند که اين آيه در روز غدير خم و در شأن علي عليه السلام آمده و در نقل فوق آنجا که مي‌گويند «مسلمانان تصميم داشتند به خيمه‌هاي خود پناهنده شوند، ولي پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به آنها اطلاع داد که همه بايد براي شنيدن يک پيام تازة الهي خود را آماده کنند» منظورشان اين است که آية تبليغ به پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم نازل شد و آن حضرت موظف گرديد که پيام الهي (يعني ولايت و امامت علي عليه السلام) را به گوش مردم برساند. حال بپردازيم به نقاط ضعفِ استناد شيعه به اين داستان:
1. اولين اشکال اين است که داستان غدير خم در اين نقل تحريف شده است. يعني به بعضي حوادث مهم که زمينة بروز اين حادثه بودند (مانند اختلاف و درگيري عده‌اي کاروانيان يمن با علي عليه السلام و شکايت‌هاي مکرر تعدادي از آنها – از جمله خالد بن وليد و بريده اسلمي – از علي عليه السلام در نزد پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم اصلاً اشاره‌اي نشده است و بعضي حوادث (مانند نزول آية تبليغ و آية اکمال دين در اين روز) بدون هيچ سند و مدرک معتبري در درون اين داستان گنجانده شده‌اند تا نتيجة مطلوب شيعه بدست آيد. ماجراي کاروان يمن و شکايت عده‌اي از علي عليه السلام براي اين حذف شده است تا مبادا کلمة «مولا» در جملة «من کنت مولاه فهذا علي مولاه» معناي «دوست و ياور» را بدهد. آية تبليغ براي اين در داستان فوق گنجانده شده است تا به خواننده چنين القا شود که پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از طرف خداوند مأمور شده بود که آن سخنان را در بارة علي عليه السلام به مردم بگويد و بدين ترتيب نصب علي عليه السلام به امامت، جنبة الهي پيدا کند. آية اکمال دين هم براي اين وارد داستان شده است تا اين مطلب را القاء کند که دين خداوند، با نصب علي عليه السلام به امامت کامل شد و بدونِ اعتقاد به امامت آن حضرت (و فرزندانش)، دين و ايمان انسان ناقص است، در لابلاي داستان، با آوردن جملاتي مانند: «آفتاب حجاز آتش بر کوه‌ها و درهّ‌ها مي‌پاشيد» در بيان شدت گرماي هوا اغراق شده است تا اين مطلب القا شود که بعيد است پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در چنين هواي گرمي و در زير آفتاب سوزاني که آتش بر سر مردم مي‌پاشيد، مردم را جمع کرده و به آنها توصيه کند که علي عليه السلام را دوست داشته باشيد. به عبارت ديگر در بيان گرماي هوا چنان اغراق شده که وانمود شود مطلب مهمتر از توصيه به دوستي با علي عليه السلام بوده است. اما اين جعل و تحريف‌ها جز اينکه ارزش و اعتبار استدلال را از بين ببرند کاري نمي‌کنند.
2. قبل از اينکه زمان آخرين حج پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم برسد، آن حضرت نامه‌هايي به بزرگان و سران قبايل عرب در سراسر عربستان داده و از آنها خواسته بود که در مکه حاضر شوند. تا اينجا اين مطلب به ذهن مي‌رسد که لابد پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم قصد داشت مطالب حساس و مهمي در مراسم حج بيان کند و با اين کار براي آخرين بار با مردم اتمام حجت نمايد. مراسم حجة الوداع در حالي شروع شد که بيش از يکصد هزار نفر از مردم سراسر عربستان (از شهرها و روستاهاي مختلف) به مکه آمده بودند تا براي آخرين بار محضر پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم را – آن هم در مراسم حج – درک کنند. پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در اين مراسم با شکوه، دو سخنراني مهم و طولاني ايراد فرمود. اولي در عرفات و دومي در منا. در اين دو سخنراني (که بيش از يکصد هزار نفر از مردم عربستان، با جان و دل به آن گوش مي‌دادند) پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم يک بار ديگر خلاصه‌اي از مهمترين و حساس‌ترين تعاليم اسلام را – که اکثر آنها جنبة اجتماعي و سياسي داشت – به مردم ابلاغ کرد و حتي مطالب مهمي در مورد نحوة حکومت در اسلام بيان نمود، اما نه اشاره‌اي به الهي بودنِ مقامِ جانشيني پس از خود کرد و نه نامي از علي عليه السلام به عنوان امام و جانشين پس از خود برد. به عبارت ديگر هر چند در مورد ماهيت حکومت اسلامي و نحوة رفتار حاکمان با مردم و حقوق متقابل مردم و حکومت مطالب فراواني بيان نمود اما هيچگاه نگفت که حاکم و زمامدار پس از من بايد از طرف خدا و با معرفي من انجام شود، و لذا نامي هم از علي عليه السلام به عنوان امام و جانشين پس از خود نبرد. اگر واقعاً پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در روز غدير خم مي‌خواست علي عليه السلام را به عنوان امام و جانشين پس از خود تعيين کند، اين کار را در مراسم حج (و در همين دو سخنراني) انجام مي‌داد تا به گوش همة مسلمانان (خصوصاً بزرگان و سران قبايل عرب، که بنا به دعوت پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در اين مراسم شرکت کرده بودند) برسد و حجت بر همه تمام شود. در مراسم باشکوه حجة الوداع، بيش از يکصد هزار نفر از مردم سراسر عربستان حضور داشتند. اما وقتي اين مراسم به پايان آمد، مردم شهرها و روستاها و قبايل مختلف، براي بازگشت به شهر و ديار خود، هر کدام راه خود را در پيش گرفته و کاروان‌هاي مختلف هر يک به راهي رفتند و مردم مکه هم در مکه ماندند. تعدادي از کاروان‌ها هم که مسيرشان به طرف مدينه بود، به همراه کاروان پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم راه مدينه را در پيش گرفتند. يعني اينگونه نبود که همة آن جمعيت يکصد هزار نفري، بعد از پايانِ مراسم حج، به همراه پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم تا غدير خم آمده باشند. بلکه تعداد افرادي که به همراه پيامبر آمدند، قاعدتاً بسيار کمتر از کل تعداد شرکت کنندگان در حجة الوداع بوده است. حال اگر واقعاً پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم مي‌خواست علي عليه السلام را به عنوان امام و جانشين پس از خود به مردم معرفي کند، آيا بهتر و عاقلانه‌تر نبود اين کار را در مراسم حج و در حضور بيش از يکصد هزار مسلمان – که در ميان آنها بسياري از بزرگانِ عرب و سران قبايل گوناگون، بنا به دعوت قبلي خودشان حضور داشتند – انجام مي‌داد؟ مگر اينکه بگوييم پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم نمي‌خواست در اين مورد از جانب خود تصميم بگيرد و منتظر فرمان الهي بود و خداوند هم در روز غدير خم با نزول آية تبليغ اين فرمانرا به او داد. اما اين توجيه دردي را دوا نمي‌کند زيرا اولاً (همانگونه که در پيش آمد) هيچ سند و مدرک معتبري که مورد قبول فريقين باشد، اين ادعا را تأييد نمي‌کند و ثانياً اين توجيه تنها کاري که مي‌کند اين است که سوال را از پيامبر به خدا منتقل مي‌کند و تقصير را به گردن خدا مي‌اندازد. چرا که همين سوال را مي‌توان بدين گونه مطرح کرد که اگر خداوند مي‌خواست به پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم فرمان دهد که علي عليه السلام را به عنوان امام و جانشين پس از خود معرفي کند، چرا اين فرمان را در مراسم حج صادر نکرد تا حجت بر همة مردم تمام شود و احتمال اختلاف در بين امت (بر سر امامت و خلافت) کمتر شود؟ از اينها گذشته، در آخرين سخنراني پيامبر (که در آخرين روز‌هاي عمر مبارکش ايراد فرمود) نيز خبري از نصب علي عليه السلام به عنوان امام و جانشين پس از خود نيست. آيا مطلب به اين اهميت – که بنا به ادعاي شيعه ماية اکمال دين خدا شده و سرنوشت اسلام و مسلمين به آن وابسته است – بايد فقط يک بار در روز غدير و در ميان تعداد محدودي از ياران و همراهان پيامبر گفته شود؟ آيا نبايد پس از آن باز هم در جاهاي ديگر (و مهمتر از همه در آخرين سخنراني پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم) مورد تأکيد قرار مي‌گرفت؟
3. اگر پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در اين روز مي‌خواست علي عليه السلام را به عنوان امام و جانشين پس از خود معرفي کند، چرا اين مطلب را با صراحت بيان نکرد تا جايي براي اختلاف نماند؟ چرا با صراحت نگفت که خداوند به من فرمان داده است تا علي عليه السلام را به عنوان امام و جانشين پس از خود به شما معرفي کنم و من نيز اکنون در حضور شما او را رسماً به عنوان امام و جانشين پس از خود به شما معرفي مي‌کنم و اگر شما او را امامِ خود ندانيد و با او مخالفت کنيد، دين و ايمانتان ناقص است و از هدايت و سعادت محروم مي‌شويد؟ آيا پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم نمي‌توانست با صراحت بگويد که اي مردم، مقام امامت، مقامي است الهي که جز با نصب از طرف خدا تحقق نمي‌پذيرد و اکنون نيز خداوند علي عليه السلام را بعد از من به امامتِ اين امت نصب کرده است و شما هم بعد از من بايد از او اطاعتِ محض و بي‌چون و چرا کنيد؟
4. اصحاب و ياران پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم که هم عرب بودند و هم به پيامبر ايمان داشتند و هم در صحنة غدير خم حضور داشتند و سخن پيامبر را مستقيماً مي‌شنيدند، از سخنِ آن حضرت، اولي به تصرف بودنِ علي عليه السلام نسبت به مردم و همين طور امامت و جانشيني او پس از پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم را استنباط نکردند بلکه همان معناي دوستي و محبت نسبت به علي عليه السلام را فهميدند و اين خود بهترين گواه است بر اينکه شيعه، سخن پيامبر را درست نفهميده است. چگونه است که صدها نفر از اصحاب بزرگ پيامبر که بسياري از آنها دانشمند و مفسر قرآن هم بودند و صدها بار محضر پيامبر را درک کرده بودند، چنين برداشتي از سخنان آن حضرت نکرده‌اند اما سال‌ها بعد، عده‌اي که نه با پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم حشر و نشر داشتند و نه در واقعة غدير خم حاضر بودند، به چنين درکي رسيده‌اند؟ از ميان صدها و هزاران نفر از اصحاب و ياران بزرگ پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم، حتي يک نفر سخن پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در روز غدير خم را به معناي نصب علي عليه السلام به امامت و جانشيني پس از پيامبر ندانست و چنين استنباطي از آن نکرد. (اگر مي‌توانيد، يک سند محکم و معتبر ارائه دهيد که نشان دهد حتي يک نفر و فقط يک نفر از ياران پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم، چنين برداشتي از سخن آن حضرت داشتند). در پاسخ به اين نکته عالمان شيعه مي‌گويند : اصحاب پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم، معناي حديث غدير را (آنگونه که ما مي‌فهميم) فهميده بودند. اما پس از پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به دليل دنيا پرستي، رياست طلبي و هواي نفس، با آنکه مي‌دانستند پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم، علي را به جانشيني پس از خود نصب کرده بود، چشمشان را به روي حقيقت بستند و عالمانه و عامدانه با حق و حقيقتي که مثل روز برايشان روشن بود به دشمني و عناد برخاستند. به عبارت ديگر بعد از پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم مردم همه مرتد شدند، جز سه يا چهار نفر. اما در اينجا چند سوال پيش مي‌آيد:
الف. مردم و اصحاب پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم کداميک از اصول اعتقادي را زير پا گذاشته بودند که آنها را به ارتداد متهم مي‌کنيد؟ اگر منظورتان «امامت علي» است، که اين هنوز اثبات نشده است و متهم کردن اصحاب بزرگوار پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به ارتداد به دليل انکار امامت علي عليه السلام قبل از اثبات آن، دور منطقي و مصادره به مطلوب است.
ب. مدعاي فوق (ارتداد مردم پس از پيامبر) به اين معناست که بيست و سه سال نبوت پيامبر و اين همه زحمات طاقت فرساي او هيچ نتيجه‌اي نداشت جز تربيت سه يا چهار مسلمان واقعي! آيا اين پذيرفتني است؟ از اينها گذشته آيا سند و مدرک معتبري از همان سه نفر که به قول شيعه مسلمان ماندند (مانند سلمان و ابوذر) مبني بر تاييد مدعاي شيعه وجود دارد؟
ج. مدعاي فوق به اين معناست که اصحاب و ياران پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم مشتي منافق دنيا‌پرست و رياست طلب و ناجوانمرد و … از آب در آمدند، در اين صورت چگونه مي‌توان به قرآني که از دست آنها و با نقل آنها به دست ما رسيده است اطمينان کرد؟ چنين انسان‌هاي دنياپرست و رياست طلب و منافقي، از کجا معلوم که قرآن را هم تحريف نکرده باشند و حتي براي اطمينان دادن به آيندگان و فريب آنها آيه‌اي مانند: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ » (الحجر: 9) را به آن وارد نکرده باشند؟
د. اگر مدعاي شيعه در مورد معنا و مفاد حديث غدير خم درست است، چرا علي عليه السلام بعد از آن هيچگاه با استناد به اين حديث، بر حق الهي خود در امر امامت و خلافتِ مسلمين استدلال نکرد؟ اين درست است که علي عليه السلام در مواردي براي اثبات فضيلت خود، به اين حديث استدلال مي‌کرد. اما هيچگاه نمي‌گفت که بر طبق اين حديث، من از طرف خدا و توسط پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به عنوان امام معصوم و جانشين بلافصل آن حضرت منصوب شده‌ام، بلکه حديث غدير را به عنوان يکي از فضيلت‌هاي خود ذکر مي‌کرد. در هيچ روايت معتبري از علي عليه السلام نيامده است که بگويد من جانشين بر حق پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و منصوب از طرف خدا و رسول او هستم به دليل اينکه پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در روز غدير آن سخن را در حق من گفت. البته علي عليه السلام خود را در امر خلافت و زمامداري مسلمين احق از ديگران مي‌دانست، بلکه براي اثبات برتري خود، به خصوصيات و ويژگي‌هايي مانند تربيت شدن در دامان پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و سبقت در اسلام و فداکاري‌هايش در راه دين خدا و دانش فراوان خود اشاره مي‌کرد و گاهي نيز سخنان و يا سفارش‌هاي پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در مورد خودش (مانند حديث غدير خم) را مطرح نمود تا بدين طريق فضيلت و برتري خود را نسبت به ديگران اثبات کند. اما هيچ گاه نگفت که من در روز غدير خم، به فرمان الهي و توسط پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به امامتِ امت نصب شده‌ام و اگر مردم تن به اطاعت و فرمانبرداري من ندهند، فرمان خدا و رسول را زير پا گذاشته‌اند.
اکنون زمان آن رسيده است که جملة معروف پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در مورد علي عليه السلام را مورد تجزيه و تحليل قرار دهيم. در سخنراني روز غدير خم، پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم ابتدا از مردم مي‌پرسد که آيا من نسبت به شما از خود شما «أولي» نيستم؟ و وقتي مردم به اين سؤال پيامبر پاسخ مثبت مي‌دهند، آن حضرت مي‌فرمايند: «من کنت مولاه فهذا علي مولاه» و سپس آن دعاي معروف را در حق ايشان و دوستدارانشان مي‌کند : «اللهم وال مَن والاه وعادِ من عاداه» يعني: خدايا دوست داشته باش هر که او را دوست دارد و دشمن بدار هر کسي را که با او دشمني مي‌کند. در اينجا ادعاي عالمان شيعه اين است که در جملة «من کنت مولاه فهذا علي مولاه» منظور پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از واژة «مولا» همان «اولي به تصرف» است که امامت را نيز مي‌توان از اين مفهوم استنباط کرد. تنها دليل شيعه اين است که پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم، قبل از بيان اين جمله «اولي» بودنِ خود نسبت به مردم را مطرح کرده و در اين مورد از مردم اعتراف گرفته و پس از آن گفته است که «هر کس من مولاي او هستم، علي عليه السلام هم مولاي اوست» بنابراين معلوم مي‌شود که منظور پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از «مولا» همان «اولي» است. اما اين دليل، از قوت زيادي برخوردار نيست؛ زيرا مي‌توان گفت سوالي که پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در صدر حديث از مردم مي‌کند براي اين است که ابتدا از آنها در مورد «اولي» بودنِ خودش نسبت به مردم اعتراف بگيرد تا بر مطلوب خويش تاکيد کند. به عبارت ديگر آن حضرت، با اين عمل قصد داشت به مردم بگويد که اگر مرا به عنوان پيامبر قبول داريد و اگر واقعاً مرا نسبت به خود اولي مي‌دانيد، بايد با علي عليه السلام دوستي کنيد، همان طور که با من دوستي مي‌کنيد. درست مانند پدري که هنگام نصيحت به فرزندش گاهي سوال مي‌کند که آيا من پدر تو نيستم، و وقتي که فرزند پاسخ مثبت مي‌دهد، پدر به او مي‌گويد که اگر واقعاً مرا به عنوان پدر خود مي‌داني و اگر واقعاً قبول داري که من مصلحت تو را بيشتر از تو مي‌دانم و تو را از خودت بيشتر دوست دارم، پس (في المثل) با فلان شخص، دوست و مهربان باش و با او دشمني نکن. حال براي اينکه مطلب بهتر فهميده شود، سوالي مي‌کنيم و آن اين که اگر پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم بعد از سخني که در صدر حديث گفته بود، نصيحت ديگري مي‌کرد آيا تناقض و محذور عقلي پيش مي‌آمد؟ و آيا مي‌توانستيم بگوييم که صدر و ذيل کلام پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم با هم ناسازگارند؟ هرگز! زيرا اطلاق و عموميت اين جمله: «أ لستُ اولي بکم من أنفسکم» تمامي خواسته‌هاي پيامبر از امت را شامل مي‌شود و نمي‌توان آن را قرينة معناي «مولا» قرار داد. به عبارت بهتر، هر خواستة ديگري که پس از آن مطرح مي‌شد نيز به همين ميزان مشمول اين حکم بود.
«مولا» در زبان عرب معاني گوناگوني دارد که جز با وجود يک قرينه، نمي‌توان به معناي مورد نظر گوينده پي برد. لکن يکي از رايج‌ترين و پر کاربردترين معاني آن «دوست» و «ياور» است و قرائن زير نشان مي‌دهند که پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم در جملة «من کنت مولاه …» همين معني را اراده کرده است:
الف. زمينه و علت اصلي وقوع حادثة غدير خم و صدور اين حديث، ماجراي درگيري بين عده‌اي از کاروانيان يمن (مانند خالد بن وليد و بريدة اسلمي) با علي عليه السلام و دشمني و بدگويي اين عده نسبت به آن حضرت بود بگونه‌اي که ممکن بود بدگويي‌هاي اين افراد از علي عليه السلام، شخصيت آن حضرت را در بين مردم خدشه‌دار کند. پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم نيز براي رفع اين کدورت‌ها و دشمني‌ها و براي اينکه شخصيت بارز علي عليه السلام را بار ديگر به مردم معرفي کند و بدبيني‌هايي را که ممکن بود نسبت به آن جناب بوجود آمده باشد رفع نمايد، وجوب دوستي و محبت او را به مردم يادآوري کرد. تا با اين کار جلوي فتنه‌هايي را که ممکن بود در آينده پيش بيايد، بگيرد.
ب. اگر پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم مي‌خواست «اولي» بودنِ علي عليه السلام را مطرح کند، هيچگاه به جاي «اولي» از واژة «مولا» استفاده نمي‌کرد. زيرا «اولي» بر وزن افعل و «مولا» بر وزن «مفعل» است و عرب هيچگاه «مفعل» را به جاي «افعل» بکار نمي‌برد. آيا اگر پيامبر مي‌خواست «اولي» بودنِ علي عليه السلام را مطرح کند نمي‌توانست بگويد: «من کنت اولي بنفسه فهذا علي اولي به»؟ آيا پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم با فرض بر اينکه قصد داشت «اولي» بودن و «امامت» علي عليه السلام را مطرح کند – نمي‌دانست که بکار بردن واژة «مولا» (که در عرف زبان عرب به معناي «دوست» و «ياور» است) به جاي «اولي» ممکن است بسياري از انسان‌ها را به اشتباه بيندازد؟
ج. دعاي پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم پس از جملة «من کنت مولاه …» محکمترين قرينه براي اثبات اين حقيقت است که در جملة مذکور «مولا» به همان معناي رايج (يعني «دوست» و «ياور») بکار رفته است. دعاي پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم پس از جملة فوق چنين است: «اللهم وال من والاه وعاد من عاداه»، يعني خدايا دوست داشته باش هر که را که او را دوست دارد و دشمن بدار کسي را که با او دشمني مي‌کند. همين دعا به وضوح نشان مي‌دهد که منظور پيامبر از «مولا» همان «دوست و ياور» بوده و جملة مورد بحث، مفهومي جز توصيه به محبت و دوستي با علي عليه السلام نداشته است. اگر منظور پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از «مولا» همان «اولي» بود، پس از آن جمله مي‌بايستي چنين دعا مي‌کرد که : «اللهم وال من آمن بأولويته وعاد من لم يؤمن بأولويته»، يعني خدايا هر کس را که به «اولي» بودن علي عليه السلام ايمان آورد دوست داشته باش و هر کس را که به «اولي» بودن او ايمان نمي‌آورد دشمن داشته باش. به عبارت ديگر اگر منظور پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از جملة «من کنت مولاه فهذا علي مولاه» نصب آن جناب به امامت و جانشيني پس از خود بود، در دعاي خود مي‌فرمود: خدايا هر کس را که از او اطاعت مي‌کند دوست داشته باش و هر کس را که از او اطاعت نمي‌کند، دشمن بدار.
د. همانطور که پيش از اين هم ذکر نموديم، استنباط اصحاب بزرگ پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از اين جمله «من کنت مولاه فهذا علي مولاه» وجوب دوستي و محبت نسبت به علي عليه السلام بود و اين خود قرينه‌اي است محکم و خدشه‌ناپذير در اثبات اينکه پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از بکار بردن واژة «مولا» معنايي جز دوست و ياور را اراده نکرده است.
ه‍. باز هم تاکيد مي‌کنيم که اگر منظور پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از «مولا» همان «اولي به تصرف» باشد و با اين سخن بخواهد امامت علي عليه السلام را مطرح کند، خودش بهتر از همه مي‌داند که اينجا (غدير خم) که عدة محدودي از ياران او در کنارش هستند، جاي اين کار نيست و چنين امر مهم و سرنوشت سازي مي‌بايستي چند روز قبل از آن و در مراسم حج و در حضور بيش از يکصد هزار نفر از مردم سراسر عربستان صورت مي‌گرفت، نه اکنون (و در غدير خم) که اکثر آن مسلمانان و بزرگان و سران قبايل عرب و بلاد مسلمين متفرق شده و راهي شهر و ديار خود شده‌اند.
و. اگر منظور پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم از حديث غدير خم، نصب علي عليه السلام به امامت و جانشيني پس از خود بود، بعد از واقعة غدير خم و در مدينه نيز حداقل يکبار به اين موضوع اشاره مي‌کرد و آن را مورد تاکيد قرار مي‌داد. اما حتي در آخرين سخنراني‌اش که يک هفته قبل از رحلت ايراد فرمود، کمترين اشاره‌اي به آن موضوع نکرد و همين نشان مي‌دهد که منظور آن حضرت از جملة «من کنت مولاه …» مطرح کردن «اولويت» علي عليه السلام و نصب آن حضرت به امامت و جانشيني پس از خود نبوده است.
اکنون بهتر مي‌فهميم که در واقعة غدير خم، نه خداوند خطا کرده است، نه پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و نه اصحاب بزرگ پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم، بلکه در اينجا اين عالمان شيعه هستند که خطا کرده‌اند؛ زيرا با تفسير غلطي که از جملة پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم کرده‌اند، بطور ناخواسته، خدا پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و هزاران نفر از اصحاب بزرگ و با ايمان و وفادار پيامبر را خطا کار معرفي کرده‌اند. خطاي خداوند اين است که آية تبليغ را در مراسم حجة الوداع (که بيش از يک صد هزار مسلمان در آن حضور داشتند) نازل نکرد و بعد از اينکه اکثر اين مسلمانان براي بازگشت به شهر و ديار خود از پيامبر خداحافظي کرده و متفرق شده بودند تازه يادش افتاد که بايد فرمان نصب علي عليه السلام به امامت را صادر کند. اشتباه پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم هم اين بود که اولاً با صراحت سخن نگفت و ثانياً با بکار بردن واژة «مولا» به جاي «اولي» که خلاف قواعد زبان عرب است (و اگر هم نباشد کاملاً استثنايي است) بسياري از انسان‌هاي بي‌گناه را به اشتباه انداخت و ثالثاً بعد از واقعة غدير، گويا فراموش کرده بود که در اين روز، فقط عدة محدودي از ياران آن حضرت همراهش بوده‌اند و بسياري از مردم عربستان (حتي در مدينه) از اين واقعه خبر ندارند و ممکن است بعد از او در ميان امت، در مورد امامت و رهبري جامعة مسلمان، اختلاف و درگيري رخ دهد و به اسلام ضربه وارد شود و همين فراموشي مانع از آن شد که چنين مطلب مهمي را با نامه و يا بصورت شفاهي به اطلاع ساير مسلمانان و بزرگان عرب و سران قبايل برساند و يا حتي در آخرين سخنراني‌اش يادي از اين موضوع مهم بکند. اشتباه هزاران نفر از اصحاب پيامبر هم اين بود که از ميان آنها حتي يک نفر منظور پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم را – آنگونه که شيعه مي‌فهمد – نفهميد. اما سوال اين است که آيا واقعاً خدا و پيامبر و اصحاب آن حضرت اشتباه کرده‌اند يا عالمان شيعه؟
[1]- تفسير نمونه – ج 5 – ص 5.
[2]- همان ص 5.
[3]- همان – ص 5.
[4]- همان ص – 6.
[5]- همان – ص 7.
[6]- آموزش عقايد، ج 2، ص – 150-149.
[7]- خلاصة فوق را از کتاب «شاهراه اتحاد» با اندکي تلخيص و تصرف نقل کرديم.
[8] – براي تفصيل بيشتر موضوع غدير به: مسند امام احمد حديثهاي شماره: 906،915،1242،22461 و «البداية والنّهايه» از حافظ ابن كثير 5/ 233-240 و السيرة النبويه از ابن هشام 4/416 و كتاب «عقيدة امامت و حديث غدير» از مولانا محمود اشرف عثماني ديوبندي و کتاب «حديث غدير و ما اهل سنت» و کتاب «منهاج السنة النبوية» مراجعه شود. (مصحح)
[9] – اين سخنان همانطوري که مشاهده مي شود نوعي بر انگيختن عواطف مردم بوده و قيمت علمي ندارند، براي تفصيل بيشتر آب و هواي روز غدير به کتاب «آلفوس» تأليف عليرضا اميري مراجعه شود. (مصحح)
[10]- تفسير نمونه – ج 5- ص 12-8.

بسم الله الرحمن الرحیم . فرمودید که بنده بحث اصلی شما که دماسنج تشریف دارید و هدفتان این است که برای اثبات امامت عدلی به شرایط آب و هوا استناد کنید از آنجا که جوابی از قرآن و احادیث صحیح و عقل و منطق ندارید . گرچه به شرایط جوی آن زمان در جوابها اشاره فرموده ام اماخب فرضا هم طبق ادعای شما اسلام تکس و ما کذب گفتیم و حق با شماست و هوا از بس داغ بوده که نگو ، حالا که چی؟اثبات امامت از طریق درجه هوا؟ آیا رسول و اصحابش وسط راه نمیخواستند استراحت کنند و به قافله استراحت دهند و حداقل نماز اقامه شود؟ این با آب وتاب شرایط درجه هوا نقل میکنید و برای به کرسی نشاندن حرفا و ادعای خودتان و اغراضتان به چه چیزهایی که دست نمیزنید .کمی عقل و شعور داشته باش جناب و خودت را فریب نده، از آنجایی که فهمیدم هدف اول و آخر شما از بحث درجه هوا این است که نهایتا برسی و ایجاد شبهه کنید که هدف و منظور رسول از آن واقعه بیان امامت علی ع بوده لازم دیدم همینجا و در پست بالا جواب شبهاتت یکجا داده شود که های وهوی راه نندازید؛ پس میبینی بنده فرار نکردم و طفره نرفتم و این شیوه شما و بزرگان شما هست
و فکر کنم جواب پست بالا برای رفع شبهات و سفسطه بازی شما وهدفتان کافی باشد.

بسم الله الرحمن الرحیم > سوال:مقاله اسلا تکس در باره وضع هوا چرا نوشته شد؟ غیر این است که پاسخ به عوام فریبی وهای وهوی وقیل وقال مراجع شما وخودتان درباره وضع هوا در غدیر واحساسی کردن وبازی با کلمات شما است؟ ثانیا جواب شبهات وسوالات بنده ندادید واینطفره رفتن ها سودی برای شما نداره جناب

بسم الله الرحمن الرحیم . فرمودی :اولا پس چرا به جای استناد به احادیث صحیح به سازمان هواشناسی برای عوام فریبی مراجعه کردند??اولا علم هواشناسی است واز کی تا حالا شما علم ومحاسبات علمی زیر سوال میبرید؟ ثانیا غیر این است که پاسخ به عوام فریبی وهای وهوی وقیل وقال مراجع شما وخودتان درباره وضع هوا در غدیر واحساسی کردن وبازی با کلمات شما است تا ملت فریب بدید و جالب اینجاست از کی تا حالا عوام بحث غدیر میکنند و مراجع شما شده اند عوام؟ نکنه واقعا خوابی که نمی دانی آخوندها ومداحان ومراجع شما بالای منبرها طوری با آب وتاب از وضع هوای غدیر وکربلا میگن تا ملت احساسی شوند. ثالثا جواب شبهات وسوالات بنده ندادید واینطفره رفتن ها سودی برای شما نداره جناب

…….بسم الله الرحمن الرحیم . فرمودی :اولا پس چرا به جای استناد به احادیث صحیح به سازمان هواشناسی برای عوام فریبی مراجعه کردند??اولا علم هواشناسی است واز کی تا حالا شما علم ومحاسبات علمی زیر سوال میبرید؟ ثانیا غیر این است که پاسخ به عوام فریبی وهای وهوی وقیل وقال مراجع شما وخودتان درباره وضع هوا در غدیر واحساسی کردن وبازی با کلمات شما است تا ملت فریب بدید و جالب اینجاست از کی تا حالا عوام بحث غدیر میکنند و مراجع شما شده اند عوام؟ نکنه واقعا خوابی که نمی دانی آخوندها ومداحان ومراجع شما بالای منبرها طوری با آب وتاب از وضع هوای غدیر وکربلا میگن تا ملت احساسی شوند. ثالثا جواب شبهات وسوالات بنده ندادید واینطفره رفتن ها سودی برای شما نداره جناب

…….///////بسم الله الرحمن الرحیم . فرمودی :اولا پس چرا به جای استناد به احادیث صحیح به سازمان هواشناسی برای عوام فریبی مراجعه کردند??اولا علم هواشناسی است واز کی تا حالا شما علم ومحاسبات علمی زیر سوال میبرید؟ ثانیا غیر این است که پاسخ به عوام فریبی وهای وهوی وقیل وقال مراجع شما وخودتان درباره وضع هوا در غدیر واحساسی کردن وبازی با کلمات شما است تا ملت فریب بدید و جالب اینجاست از کی تا حالا عوام بحث غدیر میکنند و مراجع شما شده اند عوام؟ نکنه واقعا خوابی که نمی دانی آخوندها ومداحان ومراجع شما بالای منبرها طوری با آب وتاب از وضع هوای غدیر وکربلا میگن تا ملت احساسی شوند. ثالثا جواب شبهات وسوالات بنده ندادید واینطفره رفتن ها سودی برای شما نداره و فرار نکن و بجنب جواب شبهات بده و دم از ایمان نداشته ات واس ما نزن